Category Archives: مقالات

پیشگفتار پروفسور سید حسین نصر بر «دانشنامه معاصر قرآن­ کریم»، سر ویراستار دکتر سید سلمان صفوی

  بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیمِ قرآن­ کریم برای ما مسلمانان نصِّ کلام الهی و سرچشمه همه معارف اصیل اسلامی و پایه شریعت و اصول ساختار اجتماعی، اخلاقی و هنرهای اسلامی است؛ از سفر تا معماری، از علوم تا فلسفه و از قوانین حاکم بر جامعه تا حیات روانی و روحی انسان. هیچ­­یک از ساحت­های­ اسلام […]

واکاوی ظهور خدا در تأملات دکارت

حسین قسامی مدرس فلسفه در دانشگاه پیام نور فارس   چکیده نظام فلسفی دکارت- متأثر از عصر نوزایی و حوادث قرون پانزدهم و شانزدهم- از بسیاری جنبه ها نظامی تازه محسوب می شود. بی شک یکی از این موارد بحث در مفهوم خداست. تا پیش از دکارت (و مشخصاً در قرون وسطی) مفهوم فلسفی خدا […]

آن­گاه مهیب مقایسه­ی حیث قهاریت خداوند در ادیان ابراهیمی و تئولوژی یونان باستان

هدف نوشتار پیش­رو در وهله­ی نخست برقراری دیالوگ میان دو گونه­ی ناهمسان از تئولوژی­هاست. در نظام تئولوژیک ادیان ابراهیمی مفهوم «خدا» واجد صفاتی است. از مهم­ترین این صفات «قهاریت» است. اسلام، مسیحیت و یهودیت صراحتاً خداوند را قهار به معنی «چیره­شونده­ی مطلق» می­دانند. این وجه از خداوند از یگانگی او ناشی می­شود. به بیان دیگر یگانگی خداوند هم­ارز با قهاریت اوست. در مقابل در نظام تئولوژیک یونان باستان خدایان متعدد حضور دارند. این خدایان هر کدام حیطه­ای از فوسیس (طبیعت-هستی) را تحت کنترل دارند. بنابراین فوسیس به مثابه­ی عرصه­ی تجلّی ایشان نقشی وحدت­بخش دارد. خدایان به عنوان یک کلیت همان­قدر بر همه چیز احاطه دارند، که فوسیس. از این رو می­توانیم آنان را واجد قهاریت بدانیم. این قهاریت ناشی از شمول مطلق فوسیس است.

اتصال معنوی طریقت های عرفانی با امام علی(ع)

آیت الحق دکتر سید سلمان صفوی بر اساس منابع اصلی عرفان اسلامی، سلسله ولایت همه طرایق معتبر اسلامی به مولی الموحدین امام علی(ع) متصل میشود. و در کتب طبقات الصوفیه سُلَمی و خواجه عبدالله انصاری و تذکره الاولیاء عطار نیشابوری و طرایق الحقایق معصوم علیشاه، سلسله اتصال عارفان و طرایق نامدار به امام علی(ع) بیان […]

مبنای قرآنی و روایی دستورات و ریاضات شرعیه عرفانی

  آیت الحق دکتر سید سلمان صفوی همه معارف عرفان اصیل اسلامی ریشه در قرآن و روایات معصومین(ع) دارد.  ریاضات در عرفان و تصوف ناب اسلامی بر اساس آیات قرآن و روایات معصومین (علیهم السلام) است. ریاضات در عرفان عبارتند از: «تهجد»، «ذکر»، «صمت»، «جوع» و «خلوت».

دانش عرفان متکفل طریقت تزکیه نفس قرآنی

  آیت الحق دکتر سید سلمان صفوی هدف معنوی نهضت انبیا؛ تزکیه نفس انسان و نشان دادن طریق پالایش نفس و سیر و سلوک الهی بوده است. براساس آیه: «هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الاُمّیّینَ رَسُولا ًمِنهُم یَتلُوا عَلَیهِم آیَاتِهِ وَ یُزَکِّیهِم وَ یُعَلِّمُهُمُ الکِتَابَ وَ الحِکمَهَ وَ إِن کَانُوا مِن قَبلُ لَفِی ضَلالٍ مُبِینٍ» (سوره […]

معنا و تاریخ عرفان و تصوف در گذشته و امروز

آیت الحق دکتر سید سلمان صفوی بر اساس مکتوبات تاریخی همچون «شرح گلش راز» شبستری، عرفان اسلامی در اصطلاح عبارت است از: دانشبه حضرت حق سبحانه و تعالی از حیث اسماء و صفت و مظاهر آن و احوال مبدأ و معاد و حقایق عالم و کیفیت بازگشت آنها به حقیقت واحد یعنی ذات احدیت وَ […]

امام حسین(ع) و قرآن

دکتر سید سلمان صفوی کجایید ای شهیدان خدایی – بلاجویان دشت کربلایی کجایید ای سبک روحان عاشق – پرنده‌تر ز مرغان هوایی کجایید ای شهان آسمانی – بدانسته فلک را درگشایی کجایید ای ز جان و جا رهیده – کسی مر عقل را گوید کجایی پیرامون شخصیت امام حسین(ع) بحث­های‌ بسیاری مطرح شده، برخی از […]

هجرت مردی که نگران ایران بود

دکتر محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی ✅ جامعه‌شناسی و اصحاب اندیشه اجتماعی در ایران امروز سوگ‌وار مردی شدند که سهمی به‌سزا در بالیدن جامعه‌شناسی ایران داشته است. دکتر محمدامین قانعی‌راد (۱۳۹۷-۱۳۳۴)، استاد جامعه‌شناسی و رئیس پیشین انجمن جامعه‌شناسی ایران، غروب پنج‌شنبه ۲۴ خرداد ۱۳۹۷ ایران را به قصد دیار باقی وداع […]

بعثت انبیـا – مستدرک دانشنامه معاصر قرآن کریم

دکترسید سلمان صفوی مستدرک دانشنامه معاصر قرآن کریم کلمه «بعثت» از ریشه «ب ع ث»، به معنای برانگیختن، ارسال و یا روانه کردن است. «بعثت» به معنای فرستاده شدن انسانی از سوی خداوند برای دعوت انسان‌ ها به دین الهی است.[تهانوی، موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۴۰]. این واژه در سوره‌های مختلف قرآن […]

کلمات قصار قرآن – دانشنامه معاصر قرآن کریم

دکتر سید سلمان صفوی برخی جملات کوتاه و پندآموز قرآن. کلمات قصا(Aphorisms) گفتهای کوتاه و پرمعنی است که حاوی اصول اخلاقی و حقایق عام است. کلمات قصار یکی از انواع نثر موجز/ Brevity/ Laconism ادبی است. ایجاز از صناعات بلاغی است و چنان است که ترتیب معانی بر الفاظ افزون باشد و مخل به معنی […]

تحلیل روایت­ داستانی چگونگی آفرینش آدم (ع) درخطبۀ قاصعۀ نهج البلاغه

دکتر الهام حدّادی[۱] دکتر فرهاد درودگریان[۲]   چکیده مهمترین دغدغۀ هستی­شناسی بشر، مسألۀ چگونگی خلقت خود و جهان هستی است و از این رو بر مبنای آموزه­های دینی و متونی مانند قرآن، روایت آفرینش آدم (ع) و ترک سجدۀ ابلیس یکی از اساسی­ترین مباحث چالش­برانگیز حوزۀ شناختی ذهن انسان است که توجه انسان را به […]

متن سخنرانی حضرت آیت الله دکتر سیدمصطفی محقق داماد در تقدیر و بیان امتیازات دانشنامه معاصر قرآن کریم:دکتر سلمان عزیز؛ سلاله السادات و فرزند حضرت زهرا(س) با انتشار این دانشنامه، هنگامه ای به وجود آورده اند

بِسمِ اللهِ الرَّحمَنِ الرَّحِیمِ * حم * وَ الکِتـَابِ المُبِینِ * اِنَّا جَعَلنَاهُ قُرآنـًا عَرَبِیـًّا لَعَلَّـکُم تَعقِلُونَ * وَ إِنَّـهُ فِی أُمِّ الکِتـَابِ لَدَینـَا لَعَلِـیٌ حَکِیـمٌ. قبل از تعرفه این اثر مستطاب (دانشنامه معاصر قرآن کریم) مایلم در این جلسه عالمانه با حضور علما و سروران ارجمند، از قرآن بهره بگیرم و دو آیه ای […]

سروده شاه نعمت الله ولی در مدح چهارده معصوم بمناسبت شهادت امام حسن عسگری و آغاز امام حضرت امام زمان(عج)

دمبدم دم از ولای مرتضی باید زدن نقش حبّ خاندان بر لوح جان باید نگاشت دم مزن با هر که او بیگانه باشد با علی رو به روی دوستان مرتضی باید نهاد لا فتی الّا علی لا سیف الّا ذوالفقار در دو عالم چهارده معصوم را باید گزید پیشوائی بایدت جستن ز اولاد رسول از […]