Category Archives: مقالات

در فضیلتِ “اخلاق فضیلت”

دکتر انشاءالله رحمتی استاد فلسفه و عرفان دانشگاه آزاد   ۱ـ مؤلفه‌های اصلی نهاداخلاق (morality) عبارتند از: الف) اعمال. کارهایی که باید یا نباید انجام داد و برهمین اساس اعمال اخلاقی به درست و نادرست، متصف می‌شوند. و البته برای نظام‌مند ساختن اعمال جزئی، به قواعد کلی نیاز است (هرچند که این موضوع که قواعد […]

سبک زندگی غربی، ظاهر جهان متجدد است

دکتر رضا داوری اردکانی رییس فرهنگستان علوم   …از این‌‌‌‌ها که بگذریم، از من خواسته اید که درباره‌‌‌‌ی سبک زندگی چیزی بنویسم. از یک جهت سبک و شیوه‌‌‌‌ زندگی در دوران جهانی شدن مصرف، از جمله مهمترین مسائل در علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی است اما غلبه و شیوه و سبک زندگی مصرفی کنونی صرف یک […]

عالم وارث پیامبر(ص) است

دکتر غلامرضا اعوانی ریس انجمن حکمت و فلسفه ایران دین باید وجه الهی داشته باشد و دارای جنبه ای باشد که از آن به جنبه «ید الحقی» تعبیر می کنند، یعنی آن طرفی که طرف خداست، اصلا بدون خداوند معنایی نخواهد داشت. جنبه یدالحقی را «ولایت» می گویند و دینی که جنبه یدالحقی نداشته باشد، […]

دین نباید دستاویز جنایت شود

آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق‌داماد در همین لحظاتی که برای شما صحبت می‌کنم، عده‌ی زیادی به نام خدا، خون می‌ریزند و به نام خدا آدم می‌کشند. با توجه به اینکه دست پشت پرده‌ی این جریانات، دست‌های آلوده‌ی سیاست‌مداران و قدرت‌طلبان است، تأسف‌بارتر آن است که مباشرین، به نام دین و بر اساس اعتقاد دینی چنین […]

مدارا در عرفان اسلامی حاصل بینش است نه یک استراتژی

دکتر شهرام پازوکی استاد فلسفه و عرفان اسلامی   اگر به تاریخ تفکر نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که مسئله غیر به صورت جدی در تفکر مدرن وجود دارد و بیش از آن مطرح نشده است. بنابراین تفکر مدرن مسئله دیگری را مطرح کرد. در نظریه های دکارت بحث جدایی انسان از عالم و انسان از […]

فقه و حکومت داری در ایران معاصر

دکتر داوود فیرحی استاد دانشگاه تهران اشاره: درباره‌ی حکومت، به‌طور کلی، دو دیدگاه عمده وجود دارد: ذات‌گرایی و مخالف آن. مفهوم «حکومت‌داری» با عبور از تحلیل‌های جوهرگرایانه، حکومت را امری اعتباری، و حتی «اعتبار از اعتبار» می‌بیند و بر ماهیت استعاری حکومت‌داری‌ها نظر دارد. این پژوهش نیز چنین دیدگاهی دارد و از رابطه‌ی استعاری حکومت‌شناسی‌ها […]

فلسفه سیاسی شیعه با نظر به دیدگاه های علامه طباطبایی

دکتر سید صادق حقیقت استاد علوم سیاسی دانشگاه مفید قم سویه سیاسی اندیشه علامه طباطبایی از وجوه مغفول تفکر این متفکر معاصر ماست. عموما علامه را به عنوان مفسر بزرگ قرآن کریم می شناسند، آن ها نیز که با علوم انسانی آشنایند، عمدتا ایشان را به عنوان فیلسوفی صدرایی که اصول فلسفه و روش رئالیسم، […]

حکمت عاشورا

دکتر غلامرضا اعوانی رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران   عاشورا، جایگاه عظیمی در تاریخ اسلام دارد. به عبارتی خوابی که حضرت ابراهیم(ع) دیدند که حضرت اسماعیل(ع) را به قربانگاه می‌برند، تعبیرش در امام حسین(ع) انجام شد و طبق نظر بعضی از مفسران آیاتی از قرآن به این معنی دلالت دارد؛ آنجایی که داستان حضرت […]

پدیدار شناسی ماه آدمیت(قمر بنی هاشم)

دکتر سید سلمان صفوی   آمــد آن عبــاس میـــر صـــــادقان / وان علمــــــدار سپــــاه عاشــــقان تف خورشید و تف عشق و عطش / هر سـه طاقت برده از آن ماه وش چشــم از جان و جهان بردوختـــه / از بـــرادر عاشقــــــی آموختـــــه هر که را باشـد حسین استاد عشق / لاجـــرم بـدهـد به کلـــی داد […]

دکتر سید حسین نصر: قلب مؤمن عرش خداوند رحمان است

مقاله حاضر از کتاب راه‏هایى به‏سوى قلب: تصوّف و شرق مسیحى[۱] انتخاب و ترجمه شده است. این کتاب در حقیقت مجموعه‏اى از مقالاتى بوده است که گروهى از دین‏پژوهان و اندیشمندان بزرگ جهان، در باب ابعاد عرفانى و نظرى اسلام، در همایشى در دانشگاه کارولیناى جنوبى[۲] در اکتبر۲۰۰۱ ارائه کرده‏اند که در سه بخش و یازده […]

گاندی و عدم خشونت

دکتر داریوش شایگان   گاندی با اینکه دوران تحصیلاتش را در رشتۀ وکالت در انگلستان به­پایان رساند، در عمق وجودش یک هندو بود و فردی وفادار به اصول و مبانی اخلاقی هند. او در فرهنگ کهنی پرورش یافت که اصول اخلاقی حاکم بر آن بر دو اصل استوار بود: یکی نظام طبقاتی، و دیگر چهار […]

مولوی و اخلاق زمانه

دکتر سید سلمان صفوی آکادمی مطالعات ایرانی لندن مقدمه: ‏ در فلسفه سیاسی قرن بیستم، نظریه عدالت جان رالز John Rawls (2002 م.) از اهمیت بسیار برخوردار است. رالز با تدوین نظریه عدالت خود تحت تأثیر سنت کانت در کتاب “نظریه‏ای در باب‏ عدالت” (A Theory of Justice) (1971، ۱۹۹۹ م.) می­نویسد: “عدالت؛ اولین فضیلت […]

بچه های ما باید عاشق صلح و آرامش باشند

آیت الله دکتر مصطفی محقق داماد استاد حقوق دانشگاه شهید بهشتی   در بین فیلسوفان کانت را پدر صلح جهانی می دانند. دلیل این امر رساله ای است که کانت بنام صلح پایدار نگاشته است. این کتاب را این فیلسوف بزرگ بعد از حمله فرانسه به پروس و تحت تأثیر آن دوران تالیف کرده است […]

استقلال و توسعه علم‌محور

دکتر سیدسلمان صفوی  روز گذشته با ابلاغ سیاست‌های کلی علم و فناوری از سوی رهبر معظم انقلاب، حرکتی نو و دوران ساز و نویدبخش ایرانی آباد و قوی در تاریخ انقلاب اسلامی ایران رقم خورد. این ابلاغیه علمی که در شش محور کلی تنظیم شده در صورت اجرایی شدن، خلأ بزرگی را در حوزه استقلال […]