Category Archives: مقالات

اخلاق مهندسی

رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران    اخلاق چیست؟ اخلاق به مجموعه­ای از قواعد عمل اطلاق می­شود که رعایت آنها الزام قانونی ندارد اما حسن شمرده می­شود. رعایت­نکردنش هم گرچه مستوجب بازخواست و مجازات نیست سرزنش و شاید پشیمانی و شرمساری در پی دارد. به عبارت دیگر اخلاق در جایی پدید می­آید […]

امروزه در تفکر فلسفی عمقی نمی بینم

دکتر کریم مجتهدی استاد فلسفه دانشگاه تهران     فاجعه فلسفی ما این نیست که تفکر نداریم بلکه فاجعه اصلی در کشورهای مثل ما این است که تفکر ما عمق کافی را ندارد. فلسفه ارتباط بسیار نزدیکی با فرهنگ دارد. فرهنگ بدون فلسفه مثل کلام بدون بصیرت است. یعنی اگر هر جامعه ای در فرهنگ […]

راه نجات امت اسلامی

دکتر سید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم   بحث وحدت از نکات بسیار مهم و کلیدی در جهان اسلام است. اصولا وحدتی اگر در جهان اسلام نباشد نمی توان معنای دقیقی از برادری ایمانی به دست آورد. وحدت اسلامی به معنای قطع نظر از اختلافات به خصوص اختلافات کلامی است. به […]

علوم انسانی تبیین کننده ارتباط انسان با خداوند است

دکتر غلامرضا اعوانی رئیس انجمن بین المللی فلسفه اسلامی   علوم انسانی همانطور که از نامش مشخص است، با انسان ارتباط دارد. انسان پیچیده­ترین موجود در کل نظام هستی است. تنها انسان است که در میان همه موجودات، مظهر همه اسماء الهی است. انسان می­خواهد و می­تواند هرچه را که شناختش امکان دارد، بشناسد. چیزی […]

عرفان و تصوف اسلامی عامل تقریب مذاهب اسلامی

دکتر سید سلمان صفوی دبیر مجمع بین المللی عرفان اسلامی   پس از رحلت حضرت رسول اکرم خاتم الانبیاء محمد مصطفی (ص) در باره جانشینی آن حضرت اختلافاتی بین امت اسلام پدیدار شد. این اختلافات در وهله اول جنبه سیاسی – اجتماعی – اقتصادی داشت، اما با گسترش اسلام و دور شدن از زمان وحی […]

سیادت شیخ العارفین سید صفی الدین اردبیلی

دکتر سید سلمان صفوی آکادمی مطالعات ایرانی لندن مقدمه: حضرت شیخ العارفین سید صفی الدین اردبیلی مهم ‌ترین عارف مجاهد در ایران و جهان اسلام است که نقش اجتماعی ماندگاری ایجاد کرد. شیخ صفی الدین در سال ۶۵۰ ه. ق. تقریباً بیست و نه سال یا کمی بیشتر پس از ویران شدن  شهر اردبیل توسط […]

ماندلا یک نشانه بود

 دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم   «آکادمی علوم آفریقای جنوبی نامه ای به روسای آکادمی های علوم جهان نوشته و در آن پس از ادای احترام به نلسون ماندلا، او را حامی بزرگ علم و نمونه وطن دوستی دانسته است. این نامه تذکری بود که من هم در باب این مرد بزرگ چند […]

تعجب ملائکه در کربلا – قسمت اول

تعجب ملائکه در کربلا کتاب ارزشمند استاد محققیان است که در سال ۱۳۹۲ به چاب رسید و به مناسبت اربعین حسینی بخش هایی از آن به طور دیجیتال نیز در سایت آکادمی منتشر می شود.

عدل، عقل و اعتدال

دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران   قبل از ورود در بحث باید از دو سوء تفاهم احتمالی جلوگیری شود. یکی اینکه چون رسیدن به اعتدال و اقامت در آن آسان نیست و در این نوشته قدری از دشواریهای سیر در راه اعتدال بیان شده است شاید خواننده نظر نویسنده را بدبینانه […]

شعر حافظ همه بیت‌الغزل معرفت است

بهاالدین خرمشاهی بیت‌الغزل از اصطلاحات ادبی شعر فارسی و عربی است و بیتی را که بنای سرودن غزل بر آن نهاده شده و همچنین بهترین بیت غزل را بیت‌الغزل یا شاه‌بیت می‌نامند. حافظ هم در این معنا می‌گوید که شعر حافظ همه بیت‌الغزل معرفت است. قدما از بیت‌الغزل مراد دیگری هم داشته‌اند و آن بیت […]

جدال عقل و عشق در کربلا

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی استاد فلسفه دانشگاه تهران مسئله عقل و عشق مسئله بسیار دراز مدتی است که مناقشات فراوانی آفریده است. از سویی بعضی شعرا و عرفا به انتقاد از عقل پرداخته و گفته‌ اند، عقل در همه جا کارآیی ندارد و در مراحلی همچون فنا، کمیت لنگی دارد؛ بنابراین باید با عشق پیش […]

فلسفه و ریاضیات در گستره تاریخ

 دکترحسین معصومی‌همدانی عضو هیات علمی موسسه حکمت و فلسفه ایران در کتاب‌های تاریخ فلسفه معمولا گفته می‌شود که پیش از دوران جدید همه علوم جزو فلسفه بودند و استقلال‌یافتن این علوم به‌صورت جداشدن آنها از فلسفه معرفی می‌شود. این نظر در محیط فکری ما به‌صورت یک‌واقعیت مسلم پذیرفته شده است و تبعات آن در بحث‌های […]

اعتدال؛ راه زندگی در حکمت اسلامی[۱]

آیت الله  دکترسید مصطفی محقق داماد رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم   منتقدان وخرده گیران برفلسفه باستانی به طور کلی وبر فلسفه  های دینی اعم از مسیحی و اسلامی به طور خاص میگویند نتیجه آموزه این گونه دانشها انزوا ،ترک دنیا ودوری از لذائذ مادی است وبنابراین نمی تواند برای بهینه شدن زندگی دنیای […]

تفاهی در ارائه بحث علوم انسانی به وجود آمده است

دکتر کریم مجتهدی استاد فلسفه دانشگاه تهران استاد فلسفه دانشگاه تهران با اشاره به اینکه با یک دستور و فرمان نمی شود علوم انسانی را در جامعه نهادینه کرد گفت: زمان است تا علوم انسانی در فرهنگ ما جا بیفتد ولی اولین اقدامی که باید بشود این است که باید از اضافه گویی ها و […]