The Repose of the Spirits: A Sufi Commentary on the Divine Names
by William Chittick
کتاب «روح الارواح فی شرح الاسماء الحسنی» اثر شیخ احمد سمعانی (۴۸۷-۵۳۴ق) تفسیر صوفیانه بر اسماء الهی است، و یکی از شیواترین، آثار کهن ادبیات فارسی است. این کتاب که کهن ترین اثر مستقل فارسی در شرح اسماء حسنی الهی است علاوه بر تفسیر و تأویل عرفانی آیات قرآنی، یکی از منابع موثّق در خصوص احادیث قدسی و نبوی و گفتارهای شیوخ طریقت صوفیه است. اشعار بسیاری از شاعران فارسی زبان از جمله حکیم سنایی و خود مولّف نقل شده است که از نظر تحقیق در تاریخ ادبیات فارسی حائز اهمّیّت است. کتاب ارزش عرفانی و ادبی دارد. جملات آهنگین، تشبیهات، استعارات، تمثیلات و جناس‌های دل انگیز، از توانایی‌های ادبی کتاب روح الارواح سمعانی است. واژگان متنوع و گسترده. منن کتاب داری ترکیبات و تعبیرات متنوع و شیرین و جذاب ادبیات فارسی است. در این کتاب سمعانی از اهل بیت رسول خدا (ع) به بزرگی یاد می‌کند. در جایی می‌گوید: «بضعه ی نبوت که با معدن فتوت جمع گشتند، دو بدره پدید آمد؛ هر یکی میراث یک پدر برداشتند؛ مصطفی علیه‌السّلام ، پدر بزرگ تر بود، به زهر کشته شد، حسن که فرزند بزرگ تر بود، هم به زهر کشته شد؛ علی که پدر خردتر بود، به تیغ کشته شد، حسین که فرزند خردتر بود، به تیغ کشته شد»که مستفاد است از حدیث «بضعه ی نبوت»،: «فاطمه بضعه منی» و «معدن فتوت»، ماخوذ است از: «لا فتی الا علی».
این کتاب ترجمه انگلیسی یکی از نخستین و جامع ترین رساله های تصوف در زبان فارسی است. این متن توسط احمد سمعانی، از یک خانواده علمی مشهور آسیای مرکزی در حدود سال ۱۱۳۵ نوشته شده است، این یکی از معدود متون صوفیانه اولیه است که به زبان انگلیسی موجود است. این کتاب تفسیری بر اسماء الهی است، از گفتار انتزاعی کلامی پرهیز می‌کند و با ترکیبی لذت بخش از آیات قرآن و سخنان پیامبر و معلمان مختلف گذشته، که با تفاسیر اصیل از حکمت اشراقی در هم آمیخته است، اهمیت انسانی نام‌ها را تبیین می‌کند. روح الارواح بر خلاف کتب معمول راجع یه اسمای الهی (مانند کتاب غزالی)، خواننده را به یاد سنت شعری متأخر، به ویژه اثر مولانا می اندازد. نثر کتاب شاعرانه و با اشعار عربی و فارسی آمیخته شده است. آنچه که به ویژه قابل توجه است، نحوه صحبت نویسنده با خوانندگانش در مورد موقعیت های شخصی خود است و توضیح می دهد که چرا آنها توسط یک رابطه عاشقانه با خدا هدایت می شوند، خدایی که سرشار از شفقت و مهربانی است، خواه آنها بدانند یا ندانند. .
ترجمه استادانه پروفسور ویلیام چیتیک این اثر را برای اولین بار به مخاطبان انگلیسی ارایه می کند. همدلی استاد چیتیک با عرفان اسلامی، ترجمه او را شیرین و جذاب کرده است.
پروفسور ویلیام چیتیک، محقق برجسته عرفان و فلسفه اسلامی، استاد برجسته دانشگاه استونی بروک، دانشگاه ایالتی نیویورک و عضو علمی هیات ویراستاران مجله ترانسندنت فیلوسوفی(لندن) است. او مؤلف چندین کتاب برجسته، از جمله « راه عرفانی عشق: تعالیم معنوی مولوی »، « عشق الهی (سیر به سوی خدا در متون اسلامی)»، « اصول و مبانی عرفان مولوی »، « طریق عرفانی معرفت از دیدگاه ابن عربی». « ابن‌عربی میراثدار پیامبران» است.
ترجمه انگلیسی کتاب روح الارواح در ۷۰۸ صفحه توسط انتشارات دانشگاه نیویورک (SUNY) در سال۲۰۲۰ منتشر شده است.
فهرست مطالب کتاب:
Acknowledgements
Introduction
The Sam‛ānīs
Sufism in Aḥmad’s Khorasan
The Keys to the Unseen
The Text and Translation
Notes
The Repose of the Spirits: Explaining the Names of the All- Opening King
۱٫ Hū: He
۲٫ Allāh: God
۳٫ Alladhī Lā Ilāha Illā Hū: There is no god but He
۴–۵٫ al-Raḥmān,al-Raḥīm:the All-Merciful, the Ever-Merciful
۶٫ al-Malik: the King
۷٫ al-Quddūs: the Holy
۸٫ al-Salām: the Peace
۹٫ al-Mu’min: the Faithful
۱۰٫ al-Muhaymin: the Overseer
۱۱٫ al-‛Azīz: the Exalted
۱۲٫ al-Jabbār: the All- Compelling
۱۳٫ al-Mutakabbir: the Proud
۱۴٫ al-Khāliq: the Creator
۱۵٫ al-Bāri’: the Maker
۱۶٫ al-Muṣawwir: the Form-Giver
۱۷٫ al-Ghaffār: the All- Forgiving
۱۸٫ al-Qahhār: the Severe
۱۹٫ al-Wahhāb: the Bestower
۲۰٫ al-Razzāq: the Provider
۲۱٫ al-Fattāḥ: the All-Opening
۲۲٫ al-‛Alīm: the Knowing
۲۳-۲۴٫ al-Qābiḍ al-Bāsiṭ: the Contractor, the Expander
۲۵-۲۶٫ al-Khāfiḍ al-Rāfi‛: the Downletter, the Uplifter
۲۷-۲۸٫ al-Mu‛izz al-Mudhill: the Exalter, the Abaser
۲۹-۳۰٫ al-Samī‛ al-Baṣīr: the Hearing, the Seeing
۳۱-۳۲: al-Ḥakam al-‛Adl: the Ruler, the Just
۳۳٫ al-Laṭīf: the Gentle
۳۴٫ al-Khabīr: the Aware
۳۵٫ al-Ḥalīm: the Forbearing
۳۶٫ al-‛Aẓīm: the Tremendous
۳۷-۳۸٫ al-Ghafūr al-Shakūr: the Forgiving, the Grateful
۳۹-۴۰٫ al-‛Alī al-Kabīr: the High, the Great
۴۱٫ al-Ḥafīẓ: the Guardian
۴۲٫ al-Muqīt: the Nourisher
۴۳٫ al-Ḥasīb: the Reckoner/the Sufficer
۴۴-۴۵٫ al-Jalīl al-Jamīl: the Majestic, the Beautiful
۴۶٫ al-Karīm: the Generous
۴۷٫ al-Raqīb: the Watcher
۴۸٫ al-Mujīb: the Responder
۴۹٫ al-Wāsi‛: the Embracing
۵۰٫ al-Ḥakīm: the Wise
۵۱٫ al-Wadūd: the Loving/the Beloved
۵۲٫ al-Majīd: the Splendorous
۵۳٫ al-Bā‛ith: the Upraiser
۵۴٫ al-Shahīd: the Witness
۵۵-۵۶٫ al-Ḥaqq al-Mubīn: the Real, the Clarifier
۵۷٫ al-Wakīl: the Trustee
۵۸-۵۹٫ al-Qawī al-Matīn: the Strong, the Firm
۶۰٫ al-Walī: the Friend
۶۱٫ al-Ḥamīd: the Praiser/the Praised
۶۲٫ al-Muḥṣī: the Enumerator
۶۳-۶۴٫ al-Mubdi’ al-Mu‛īd: the Originator, the Returner
۶۵-۶۶٫ al-Muḥyī al-Mumīt: the Life-Giver, the Death-Giver
۶۷-۶۸٫ al-Ḥayy al-Qayyūm: the Living, the Self-Standing
۶۹٫ al-Wājid: the Finder
۷۰-۷۱٫ al-Wāḥid al-Aḥad: the One, the Unique
۷۲٫ al-Ṣamad: the Self-Sufficient
۷۳-۷۴٫ al-Qādir al-Muqtadir: the Powerful, the Potent
۷۵-۷۶٫ al-Muqaddim al-Mu’akhkhir: the Forward-setter, the Behind-keeper
۷۷-۸۰٫ al-Awwal al-Ākhir al–Ẓāhir al-Bāṭin: the First, the Last, the Outward, the Inward
۸۱٫ al-Barr: the Kind
۸۲٫ al-Tawwāb: the Ever- Turning
۸۳٫ al-Muntaqim: the Avenger
۸۴٫ al-‛Afū: the Pardoner
۸۵-۸۹٫ al-Ra’ūf, Mālik al-Mulk, Dhu’l-Jalāl wa’l-Ikrām, al-Wālī, al-Muta‛ālī: the Clement, the Owner of the Kingdom, the Possessor of Majesty and Generous Giving, the Protector, the Transcendent
۹۰-۹۱٫ al-Muqsiṭ al-Jāmi‛: the Impartial, the Gathering
۹۲-۹۳٫ al-Ghanī al-Mughnī: the Unneedy, the Need-Lifter
۹۴-۹۵٫ al-Ḍārr al-Nāfi‛: the Harmer, the Benefiter
۹۶٫ al-Nūr: the Light
۹۷٫ al-Hādī: the Guide
۹۸٫ al-Badī‛: the Innovating
۹۹-۱۰۰٫ al-Bāqī al-Wārith: the Subsistent, the Inheritor
۱۰۱٫ al-Rashīd: the Road-Shower
۱۰۲٫ al-Ṣabūr: the Patient
Notes
Works Cited
Index of Quranic Verses
Index of Hadiths and Arabic Sayings
Index and Glossary of Terms