فیلسوفان معاصر ایران: حسن حسن زاده آملی

حسن زاده آملی، حسن

 

حسن حسن‌زاده طبری آملی (۲۱ بهمن ۱۳۰۷ – ۳ مهر ۱۴۰۰) حکیم متأله، عارف، فقیه، منجم و استاد برجسته دروس عالی فلسفی و عرفانی در حوزه علمیه قم بود.

اساتید برجسته وی:

سید محمدحسین طباطبایی

سید محمدحسن الهی طباطبایی

سید مهدی قاضی طباطبایی (در علوم غریبه)[]

مهدی الهی قمشه‌ای

محمدتقی آملی

ابوالحسن شعرانی

محمدحسین فاضل تونی

ابوالحسن رفیعی قزوینی

میرزا احمد آشتیانی

میرزا هاشم اشکوری.

بعضی از دروسی که حسن‌زاده آملی تدریس نموده‌است، به شرح ذیل می‌باشد:

چهار دوره اشارات با شرح خواجه .

مصباح الانس به مدت هشت سال در حوزهٔ علمیهٔ قم برای مندری نجف‌آبادی و امامی نجف‌آبادی و دوره دوم تدریس آن که در سال ۱۳۷۰ آغاز و به دلیل کسالت وی در سال ۱۳۷۱ تعطیل شد.

شرح فصوص الحکم داوود بن محمود قیصری چهار دوره که برای شاگردان املاء می‌کرد و آنان می‌نوشتند.

یک دوره کامل شفا شیخ الرئیس که در ضمن تدریس از روی چندین نسخهٔ تصحیح شده و تعلیقات و حواشی کرد .

چهار دوره تمهید القواعد در حوزهٔ علمیهٔ قم که هر دوره حدود چهار سال به طول انجامید.

وی معتقد است که برهان و عرفان و قرآن و از هم متمایز و جدا نیستند.

آثار:

حسن‌زاده آملی دارای آثاری در زمینه‌های فقه، فلسفه، اخلاق، عرفان، حکمت دینی، کلام، حدیث و رجال، تفسیر قرآن، ریاضیات و نجوم، ادبیات عربی و فارسی، علوم طبیعی، طب قدیم، علوم غریبه و باطنی است.

فلسفی:

الاصول الحکمیه

الحجج البالغه علی تجرد النفس الناطقه

النور المتجلّی فی الظّهور الظّلّی

ترجمه و تعلیق الجمع بین الرّأیین

ترجمه و شرح سه نمط آخر اشارات

تصحیح و تعلیق شفا

تصحیح و تعلیق اشارات

تقدیم و تصحیح و تعلیق آغاز و انجام

تقدیم و تعلیق راسله اتحاد عاقل به معقول

دررالقلائد علی غررالفرائد

دروس اتحاد عاقل به معقول

رساله اعتقادات

رساله العمل الضابط فی الرّابطی و الرابط

رساله‌ای در اثبات عالم مثال

رساله جعل

رساله رؤیا

رساله مثل

رساله نفس الأمر

رساله نهج الولایه

رساله فی التضّادّ

صد کلمه

عیون مسائل نفس و سرح العیون فی شرح العیون

گشتی در حرکت

گنجینه گوهر روان

معرفت نفس

مفاتیح الأسرار لسلّاک الاسفار

من کیستم

نثرالدّراری علی نظم اللئالی

نصوص الحکم بر فصوص الحکم.

عرفانی:

الهی نامه

تصحیح رساله مکاتبات

تصحیح و تعلیق تمهید القواعد

تصحیح و تعلیق رساله تحفه الملوک

تصحیح و تعلیق شرح فصوص خوارزمی

تصحیح و تعلیق شرح فصوص قیصری

رساله انّه الحق

رساله‌ای در سیر و سلوک

رساله لقاءالله

رساله مفاتیح المخازن

رساله نور علی نور در ذکر و ذاکر و مذکور

شرح طائفه‌ای از اشعار و غزلیات حافظ

شرح فصوص الحکم

عرفان و حکمت متعالیه

قرآن و عرفان و برهان از هم جدایی ندارد

کلمه علیا در توقیفیت اسماء

مشکات القدس علی مصباح الأنس

منشئات

وحدت از دیدگاه عارف و حکیم

ولایت تکوینی

معرفت نفس

دیوان اشعار.