«استاد دولتمند خالُف، ستاره تابناک موسیقی تاجیکستان»

سید سلمان صفوی

آکادمی مطالعات ایرانی لندن

ستاره تابناک موسیقی تاجیکستان استاد دولتمند خالف(۱۹۵۰-۲۰۲۴) نقش بی نظیری در تداوم پیوند موسیقی و ادبیات عرفانی فارسی داشت. او موسیقی سنتی تاجیکی(فلک) را در دوره تجدد احیا کرد و آن را به شهرت جهانی رساند.

تصنیف های مرحوم استاد  دولتمند خالف حالت صوفیانه دارند و برخی از آنها بر اساس اشعار حضرت مولانا جلال الدین بلخی خراسانی تنظیم شده‌اند.

او علاوه بر استادی آواز و صدای خوش و حزین به خاطر استادی در دو تار، قیجک و سه تار شهرت دارد.

تصنیف «دور مشو دور مشو» از استاد دولتمند خلف برگرفته از اشعار صائب تبریزی و مولانا است.

استاد فقید دولتمند علاوه بر خواندن اشعار عرفانی از خوانندگان اشعار آیینی معاصر فارسی بود. دو اثر موسیقیایی او در سنت  تلفیق شعر آیینی فارسی و موسیقی سنتی،  تصنیف«پناه» در مدح  امام رضا(ع)، و شعر زیبای استاد علیرضا قزوه «هنگام محرم شد»( گزیده قصیده‌«انگشتری سوّم خاتم») در رثای حضرت سیدالشهادء(ع) می باشد، این دو اثر در ایران مورد استقبال بسیار  قرار گرفت.

تجربه استاد خالف اثبات کرد موسیقی سنتی ایران بزرگ فرهنگی نقش مهمی در تثبیت هویت فرهنگی ما و مبارزه با تهاجم فرهنگ غربی دارد. در گروه موسیقی استاد خالف بانوان نیز موسیقی می نواختند و نوازندگی بانوان نیز در شنوندگان موثر بود. رامشگری بانوان در سنت موسیقی اصیل یکی از وسایل تبلیغ فرهنگ دینی در دوره تجدد است.

فقیر شخصا بارها تصنیف«هنگام محرّم شد» مشهور به «خون خدا» استاد خالف و دکتر قزوه را در لندن شنیده ام و با آن در عزای سالار شهیدان گریسته ام.

«هنگام محرّم شد و هنگام عزا، های

برخیز و بخوان مرثیت کرببلا، های»

رحمت و غفران خدای مهربان بدرقه او در زندگی ابدی است.

لندن، ۱۶ اسفند ۱۴۰۲

(پیام شد برای نشست بزرگداشت استاد فقید دولمند خالف در گروه  بین المللی هندیران)