شعرانی، ابوالحسن
ابوالحسن شعرانی معروف به علامه شعرانی (۱۲۸۱-۱۳۵۲ش) از فلاسفه شیعی قرن ۱۴ هجری قمری است. او در علوم قرآن، حدیث، فقه، اصول فقه، کلام، فلسفه، هندسه و هیئت تحصیل نمود.
اساتید او شیخ عبدالکریم حائری، میرزا مهدی آشتیانی و میرزا محمود قمی هستند. او شاگردانی چون میرزا هاشم آملی، حسن حسن‌زاده آملی و جوادی آملی را تربیت نمود. وی علاوه بر نگارش کتاب، شرح‌هایی بر کتاب‌های تفسیری، حدیثی، کلامی و فلسفی دارد. فلسفه اولی پیرامون دیدگاه فلاسفه غرب در مورد الهیات و تجرد نفس، راه سعادت در اثبات نبوت و ارائه ادله حقانیت پیامبر اسلام (ص) برخی از آثار اوست. آثار چاپ نشده او بسیار است، و آثار مطبوع او، ترجمه‌ها و تصحیح‌ها و حاشیه‌ها از قرار زیر است
آثار:
در فلسفه و کلام:
شرح تجرید الاعتقاد در علم کلام.
حاشیه بر فصل الخطاب فی عدم تحریف الکتاب.
کتاب «راه سعادت» در اثبات نبوت و ردّ شبهات یهود و نصاری.
ترجمه کتاب «الامام علی صوت العداله الانسانیه» از جرج جرداق با انتقاداتی از آن.
تعلیقاتی بر کتاب «محمد پیامبر و سیاستمدار» نوشته مونتگمری وات.
اصطلاحات فلسفی.
مقدمه و حواشی محققانه بر اسرار الحکم سبزواری.
در تفسیر و علوم قرآن:
حاشیه بر مجمع البیان در ده جلد، با تصحیح کامل و اعراب اشعار و توضیح آنها.
تصحیح کامل تفسیر صافی در دو جلد.
حواشی و تعلیقات بر تفسیر منهج الصادقین در ده جلد.
مقدمه و حواشی و تصحیح کامل تفسیر ابوالفتوح رازی با توضیح اشعار و شواهد عربی و فارسی در دوازده جلد.
نثر طوبی یادائرهالمعارف اصطلاحات قرآن تا حرف «ص» است که به سبک جالبی معانی متفاوت واژه‌های قرآنی به حسب استعمال در آیات مختلف مطرح شده و مورد تفسیر قرار گرفته و شامل معارف مختلف فلسفی و کلامی و نکات دقیق فقهی و تاریخی است.
تجوید قرآن.
تصحیح و اعراب گذاری بیش از شصت نسخه از قرآن.
در حدیث و روایت:
جمع حواشی و تحقیق و تصحیح کتاب “وافی” از ملا محسن فیض کاشانی در سه جلد.
تعلیقات شرح “اصول کافی” از ملاصالح مازندرانی در دوازده جلد.
تعلیقات بر “وسائل الشیعه” از حر عاملی از جلد شانزده تا بیست.
حاشیه بر “ارشاد القلوب” دیلمی.
ترجمه و شرح دعای عرفه” به ضمیمه کتاب فیض الدموع.
ترجمه و شرح مفصل “صحیفه کامله سجادیه”.
رساله در “علم درایه”.
تحقیق و تصحیح “جامع الروات” به امر سید حسین طباطبایی بروجردی.
در فقه و اصول:
المدخل الی عذب المنهل، در اصول فقه.
شرح کفایه الاصول، بر طریقه «قال اقول» که به تفسیر و توضیح مقاصد آن به عبارت واضح اکتفا شده‌است.
شرح تبصره علامه حلی که مختصری از کلیه کتب فقهی شیعه امامیه را نیز دربردارد.
حاشیه کبیره بر قواعد.
رساله در شرح شکوک صلاه در عروه الوثقی.
مناسک حج با حواشی نه نفر از مراجع تقلید.
فقه فارسی، مختصر جهت تدریس..
در هیئت و نجوم:
شرح عمل به زیج هندی (جدولی که از روی آن به حرکات سیارات پی می‌برند) و براهین عملیات آن مبتنی بر هیئت جدید.
تعلیقه و مستدرک تشریح الافلاک با اشاره به هیئت جدید.
هیئت فلاماریون، ترجمه از زبان فرانسه.
تقویم‌های شبانه‌روزی.
در تاریخ:
ترجمهٔ «نفس المهوم» شیخ عباس قمی.
مقدمه، تصحیح و تحقیق «کشف الغمه».
مقدمه و تصحیح منتخب التواریخ.
مقدمه کتاب وقایع السنین اثر خاتون آبادی.
مقدمه، تصحیح و تعلیقات بر کتاب «روضهالشهدا».