در نشست گفتگوی دینی میان چین و ایران، شرکت کنندگان به تبیین شرایط ، فواید و موانع گفتگوی ادیان و تمدنها پرداختند و با تأکید بر ضرورت هدایت مسائل دینی توسط دینداران عقلگرا، جایگزین کردن تمدنی به جای تمدن دیگر با ابزارهای اقتصادی و نظامی احمقانه توصیف شد. به گزارش خبرنگار آکادمی مطالعات ایرانی لندن، نشست «نقش گفتگوهای دینی در جهان معاصر» با حضور «وانگ زو آن» رئیس سازمان امور ادیان چین وهیأت همراه به میزبانی مرکز گفتگوی ادیانِ معاونت پژوهشی و آموزشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد. دکتر محمدباقر خرمشاد رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در این نشست که با حضور «یو هونگ یانگ» سفیر چین در تهران، «ما لی» رئیس سازمان ادیان منطقه خودمختار «نینگ شیا» و «ترکان پیدا» رئیس سازمان ادیان منطقه خودمختار «سین کیانگ»، همراه بود، طی سخنانی بر نقش گفتگوی ادیان در دنیای امروز تأکید کرد و گفت: امروز بدون گفتگوی ادیان و فرهنگها و تمدنها، جهانی پر خطر خواهیم داشت؛ پس به نام عقل، صلح، عدالت و بشریت باید این گفتگوها ادامه پیدا کند. وی افزود: دو کشور چین و ایران صاحبان دو تمدن کهن در آسیا هستند و بالاتر از این، ایران و چین امروز هر دو قصد دارند که دو تمدن جدید مبتنی بر سنتهای کهن ایجاد کنند. به همین دلیل این دو تمدن آسیایی باید بتوانند با گفتگو و همکاری پدیدآور صلح، دوستی و عدالت باشند. چرا که ارزشهای مشترک دو کشور می تواند هم برای آسیا و هم برای جهان تأثیرگذار باشد. رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی با تأکید بر تأثیر انقلاب اسلامی ایران در ایجاد فضای گفتگو، تصریح کرد: انقلاب اسلامی ایران باعث تغییر نگاه به دین شد. میشل فوکو فیلسوف فرانسوی معتقد است که انقلاب ایران، معنویت گرایی سیاسی بوده است. معنای این سخن این است که انقلاب ایران هم دین معناگرا را در جهان ماده‌گرا معرفی کرد و هم دینی را معرفی نمود که تنها فردی نیست بلکه سیاسی و اجتماعی نیز هست و امروز ارزشهای این انقلاب چون نیازهای انسان را همراهی می کند می تواند مبنای خوبی برای گفتگوی بین المللی باشد. دکتر خرمشاد با اشاره به رعایت حقوق اقلیتهای دینی در ایران، نسبت به رشد تندروی در بین همه پیروان ادیان اظهار تأسف کرد و گفت: در حوزه همه ادیان شاهد رشد تندروی هستیم از جمله در حوزه دین اسلام؛ افراط گرایی دینی خطر بزرگی برای دنیای امروز است و افراط گرایی اسلامی نیز خطری است که باید در آسیا با کمک یکدیگر به راه حل میانه ای بیندیشیم که به جای افراط گرایان، دینداران عقلگرا هدایت مسائل دینی را به عهده بگیرند، و این با همکاری هم ممکن خواهد بود. در ادامه این نشست «وانگ زو آن» رئیس سازمان امور ادیان چین طی سخنانی با اشاره به وجود تمدنهای مختلف در جهان گفت: در این شرایط دو صدا در جهان وجود دارد یک صدا می گوید برخورد تمدنها اجتناب ناپذیر است، و صدای دیگر می گوید می توان از طریق گفتگوی میان فرهنگها و تمدنها زندگی هماهنگی را ایجاد کرد. وی افزود: در تاریخ بشریت برخورد میان تمدنهای مختلف وجود داشته و خواهد داشت اما ما به عنوان میراث داران این تمدن مسئولیت داریم که این فضای گفتگو را حفظ کنیم. از آنجا که چین و ایران دو تمدن باستانی هستند فرهنگ این دو کشور به مانند دو گل در جهان می درخشد. اجداد ما با ساخت جاده ابریشم نه تنها ارتباط شرق و غرب آسیا را ممکن ساختند بلکه نمونه درخشان بین فرهنگها و تمدنهای مختلف در جهان شدند که امروز به عنوان افتخاری برای ما باقی مانده است. رئیس سازمان امور ادیان چین با اشاره به پرچمداری ایران در گفتگوی میان ادیان و فرهنگها و تمدنها، یادآور شد: در سالهای اخیر حمایت ایران در میان گفتگوی تمدن های مختلف مورد تأکید بسیاری از کشورها قرار گرفت و توجه سازمان ملل را جلب کرد به گونه ای که برگزاری گفتگوی تمدنها و فرهنگهای آسیایی در ایران در سال گذشته باعث افزایش درک متقابل همه کشورها و ارتقاء صلح جهانی شد. وی با تأکید بر تنوع تمدن بشری، افزود: در ۲ هزار سال پیش مکتب کنفوسیوس می گوید همه کشورها بدون آسیب به یکدیگر رشد می کنند و بدون برخورد با یکدیگر راه موازی می روند. با زور و تکیه به قدرت نمی توان همه تمدنها و فرهنگها را یکسو کرد بلکه می توان بدون برخورد با هم و با احترام به اختلاف تمدنها به همزیستی مشترک رسید. «وانگ زو آن» یادآور شد: هزاران سال پیش مکاتب مختلف تمدنهای مختلف را ایجاد کردند که از برخورد تمدنها و فرهنگها پیشرفت تمدن بشری امکان پذیر شد. مثلا تمدن چینی تنها از اقوام داخلی ایجاد نشد بلکه از بسیاری از فرهنگها نظیر بودیسم، اسلام و مسیحیت ایجاد گردید و باعث غنی شدن تمدن چینی شد. رئیس سازمان امور ادیان چین افزود: ارتباط بین تمدنها باید فراگیر شود، چون تنوع تمدنها را داریم پس نیاز به تشکیل گروه همکاری بین فرهنگها و تمدن های مختلف داریم. تمدنها فرهنگهای مختلف با داشتن نقاط قوت و ضعف خود، خوب و بد ندارد و جستجوی حقیقت روشهای مختلفی دارد اما تلاش از طریق ابزارهای اقتصادی و نظامی برای جایگزین کردن تمدنی به جای تمدن دیگر مخالف معیارهای ارتباط میان تمدنهاو بسیار احمقانه و محکوم به شکست است. وی گفتگوی میان دینی و تمدنی در دنیای معاصر را موجب توسعه تمدن دانست و گفت: فعالیت در یک محیط بسته در دنیای ارتباطات و رقابتهای اقتصادی که امروز وجود دارد، غیر ممکن است و جلوگیری از برخورد تمدنها و هماهنگی بین تمدنها امروز یک چالش جدی محسوب می شود. «وانگ زو آن» در پایان تأکید کرد: ما موافق گفتگوی میان ادیان و تمدنها و مخالف هرگونه اعمال تحریک آمیز هستیم و ما تمایل داریم با همه کشورها از جمله ایران این فضای گفتگو را برای حل و فصل همه اختلافات و هماهنگی اجتماعی و صلح جهانی ادامه دهیم. در ادامه این نشست دکتر محمدرضا دهشیری معاون آموزشی و پژوهشی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تأکید کرد: در این جلسه در مورد فواید، موانع و شرایط گفتگو صحبت شد و سه مسئله تندروی، سلطه گری و یکجانبه گرایی و جنگها و اقدامات تحریک آمیز از موانع اصلی گفتگوهای بین دینی و تمدنی برشمرده شد. وی در ادامه به شرایط گفتگو که در این نشست بر آن تأکید شد، اشاره کرد و گفت: سه مسئله احترام متقابل، تحمل متقابل و پذیرش روشهای مختلف برای جستجوی حقیقت از فواید گفتگوهای بین دینی و تمدنی عنوان شد و در مورد فواید گفتگو نیز بر افزایش درک و یادگیری متقابل، رسیدن به راه حل میانه و عقلانی و نیز کمک به پیشرفت تمدن بشری تأکید شد.وی در پایان تأکید کرد: همه رهبران دینی و نخبگان دانشگاهی در تحقق اهداف گفتگوی ادیان و تمدنها سهیم هستند و امیدواریم در این گفتگوها که قرار است هر ساله میان چین و ایران برگزار شود، نویدبخش صلح، دوستی و همکاری بین تمدنی میان چین و ایران باشد.
کلید واژگان: گفت و گوی ادیان، ایران، چین، تمدنها، فرهنگ، اسلام، جهان