دکتر فرزانه اعظم لطفی
عضو هیئت علمی دانشکده زبانها و ادبیات خارجی _ مطالعات هند دانشگاه تهران
پس از دوره برهمنیت بر اساس متون مقدس و فلسفی اوپانیشاد منوتیئیزم یا “ایکا ایشورا واد ” که به معنی خدا یکی است .
नेह नानास्ति किञ्चन(कठोपनिषद्२ |१|११)
ا خداوند یکی است و همتایی ندارد
: एकमेवाद्वितीयं ब्रह्म त्रिपाद्विभूतिमहानारायणोपनिषद् ३|३)
:هیچ شکی در یکتایی و وحدانیت خدا نیست
این استاد شاخص زبان سنسکریت گفتند؛در بخش ایت هشتم از اپنکهت مندک اوپانیشاد آمده است ” او را با چشم نتوان دید . و او را به زبان توصیف نتوان کرد . کمگر با معرفت و حضور دل . او از دو گانگی منزه است . هر که او را شناخت منزه و رستگار خواهد شد. .
سوامی بهوپت راو بیراگی شاعر پارسی سرای اهل هنود با چنین معرفتی از دستورات دینی خود در اواسط قرن پانزدهم در دربار اکبر شاه هندوستان در محافل شرح مثنوی با تأ سی از عرفان اسلامی و فلسفه ودانتا و اوپانیشاد به مثنوی سرایی در دوران خود شهرت یافت. از آنجاییکه تمثیل نگاری و جاندار پنداری و پیکر گردانی در ادبیات هندوستان ید طولانی دارد ؛ لذا همچون مولانا از تمثیلات عرفانی بهره گرفته و ساختار فکری اشعار خود را به هستی شناسی و معرفت معبود حق هدایت می کند. او متأثر از مولانا بر این باور است که با مغز مادی نمی توان به کُنه ذات حق پی برد .اما می توان با دیدن پیرامون خود به ذات حق تامل کرد
واژگان کلیدی: سوامی بهوپت راو بیراگی . اوپانیشاد .حکمت الهی . یکتایی مثنوی معنوی . تمثیل .