دعایی، بزرگمرد رسانه

آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)

مراسم نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی سرپرست موسسه اطلاعات با عنوان «سرو سایه فکن» عصر پنجشنبه ۱۷ اردیبهشت با حضور سیدحسن خمینی، اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور و شماری از چهره های سیاسی ، اندیشمند، ماندگار، فرهنگی و دانشگاهی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

در ابتدای این مراسم صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی پیام حجت الاسلام والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان را قرائت کرد. رئیس جمهور در پیامی به آیین نکوداشت خدمات حجت الاسلام سید محمود دعایی، از وی به عنوان ” مجاهد خستگی ناپذیر عرصه مبارزه، فکر، فرهنگ و سیاست” نام برد و تصریح کرد: صداقت و وارستگی از خصال دائمی و پسندیده ایشان است که می تواند الگویی مناسب برای اهالی و اصحاب قلم و رسانه باشد.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در ادامه آیین نکوداشت سید محمود دعایی اظهار کرد: امیدواریم این مراسم تکریم بتواند ما را به هدف متعالی انقلاب و نظام که فضیلت‌خواهی و معرفت خواهی است برساند. هدف از برگزاری آیین نکوداشت برای شخصیت حجت الاسلام والمسلمین دعایی انتقال مفاهیم ارزشی به نسل جدید است که می‌توان با تحولات دنیای امروز انسان‌هایی را شناسایی کرد که از ارزش صداقت، سلامت و سادگی برخوردارند.

در بخش دیگری از این مراسم علی ربیعی ، وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی با اشاره به شخصیت سید محمود دعایی اظهار کرد: دعایی شخصیتی اعتدالی، نه به مثابه ادا بلکه به مثابه یک روش و امر نهادینه شده است که حتی کانونی‌ترین نقاط ایدئولوژیک نیز او را این چنین دیده‌اند. وی با تاکید بر اینکه اعتدال در عمل نیاز امروز جامعه است گفت: دعایی نماد ثبات در روزنامه است و به عنوان نماد ارتباطاتی که همه گروه های سیاسی به او اعتماد دارند نیاز امروز جامعه ایران است.

سپس مجتبی مطهری فرزند آیت الله شهید مطهری در آیین نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی گفت: دعایی از یاران صدیق و خالص حضرت امام است و علاقمند به مقام معظم رهبری و همواره در مسیر ولایت است. دعایی انسانی وارسته و متواضع است که دارای شرح صدر است و از جمله انسان‌هایی است که می‌توان او را به عنوان یک فرد فرهیخته به دنیا معرفی کرد.وی با تاکید بر اینکه امروز به وجود دعایی و امثال او در جامعه فرهنگی نیاز مبرم داریم اظهار کرد: رسالت دعایی رسالت وصل و اتصال برای فرهنگ و احیای فرهنگ و ادب و هنر است. دعایی تجلی شعر «ما برای وصل کردن آمدیم، نی برای فصل کردن آمدیم»‌است.

همچنین در این مراسم، اسحاق جهانگیری ، معاون اول رئیس جمهور با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی اظهار کرد: دفاع و حمایت از مفاخر معاصری که گاهی مورد کم توجهی قرار می گیرند از ویژگی‌های سید محمود دعایی است. احمد مسجد جامعی دیگر سخنران این مراسم نیز با ذکر خاطره ای درباره شخصیت حجت الاسلام دعایی گفت : وی در تمام سال های زندگی خود به گونه ای رفتار کرد که همه اقشار از ایشان با عشق و علاقه یاد می کنند. ایشان در همه حوزه های فرهنگی و هنری حضور دارند و اگر هم در حوزه سیاست بودند آن را در خدمت اصحاب اندیشه و هنر گرفتند.

محمدرضا تابش نماینده مردم اردکان در مجلس شورای اسلامی نیز در ادامه این مراسم اظهار کرد: سید محمود دعایی شخصیتی بود که سیاست را به ردای اخلاق زینت داد و هیچ‌گاه آزادگی را به قربانگاه مصلحت نبرد. محمد رضا تابش در ادامه پیام شفاهی سید محمد خاتمی را به آیین نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی قرائت کرد. سپس پیام تصویری آیت الله جوادی آملی به نمایش در آمد.

آیت الله جوادی آملی مرجع عالیقدر تقلید در پیامی تصویری به آیین نکوداشت تقدیر از ۳۵ سال خدمات فرهنگی حجت الاسلام و المسلمین دعایی، رسالت مهم مطبوعات را حق نگاری عنوان و تاکید کرد: مطبوعات، رسالت مهمّشان در حق‌نگاری است یک، پرهیز از باطل‌روی، بر صدق‌نویسی است دو، پرهیز از دروغگویی، در خیرروی است سه، پرهیز از شرّخواهی، در حَسن‌روی است چهار، پرهیز از قبیح‌گویی، آنچه قبح دارد و شرّ می‌باد و باطل است و کذب از حوزه قلم باید بیرون باشد تا ذات اقدس الهی به چنین قلمی سوگند یاد کند، به چنین مسطورات و مکتوباتی سوگند یاد کند.

در ادامه این برنامه احمد جلالی نماینده اسبق ایران در یونسکو و از دوستان نزدیک حجت الاسلام دعایی در سخنانی با بیان اینکه این «آسیدمحمود» ما را یاد آن «آسیدمحمود» می‌اندازد، گفت: ما درباره حرکت تاریخ، هگلی فکر نمی‌کنیم، یعنی فکر می‌کنیم شخصیت‌ها در حرکت تاریخ موثر هستند. غروب روز سوم مرداد ۱۳۵۷ بود که من پشت سر آیت الله طالقانی نماز می‌خواندم و ناگهان تلفن زنگ زد و من نماز را قطع کردم و گوشی را برداشتم، دیدم که حاج احمد آقای خمینی است که گفت امام فرموده است همین الان به آسیدمحمود بگو پس فردا نماز جمعه بخواند. وی اضافه کرد: با توجه به ممنوعیت برگزاری نماز جمعه برای سالها در رژیم گذشته، ما نگران این بودیم که نماز جمعه نگیرد (جمعیت نیایند) و به حاج احمد آقا گفتم شما خدمت امام بگویید که مردم نمی‌دانند نماز جمعه را چگونه باید بخوانند و ما می‌ترسیم که نماز جمعه نگیرد، امام (ره) فرمود احتیاجی نیست چون تایید آسیدمحمود کافی است که نماز جمعه بگیرد و همین طور هم شد.

جلالی در ادامه با بیان اینکه تایید حضور آسیدمحمود دیگر ما در یک فضای دیگر، یعنی فضای رسانه ای کافی است که اهل قلم و مصلحان احساس امنیت و حمایت کنند، خاطره ای دیگر از رفاقت خود با محمد رضا شفیعی کدکنی و سید محمود دعایی نقل کرد.

شهردار تهران سخنران دیگر این مراسم بود که درباره شخصیت دعایی اظهار داشت: سید محمود دعایی هیچ گاه از اعتدال و انصاف عبور نکرد. ایشان در خصایص اخلاقی نام‌آورند و زبانزد خاص و عام‌. محمد باقر قالیباف که در آیین نکوداشت حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی که به پاس بیش از سه دهه فعالیت در حوزه فرهنگ و مدیریت موسسه اطلاعات برگزار شد، سخن می‌گفت‌ خاطرنشان کرد: روزی که جناب آقای دعایی مبارزه را آغاز کردند من و امثال من در دامن مادر بودیم و بعدها نیز در جنگ تحمیلی مسئولیت پاسداشت دستاورد مبارزات ایشان را بر عهده داشتیم و لذا آشنایی من با آقای دعایی به دهه ۷۰ و زمان حضور من در تهران برمی‌گردد

در ادامه این مراسم حمید میرزاده ، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز طی سخنانی تصریح کرد: ۹۰ سال است که مردم روزنامه اطلاعات را می‌خوانند و بی‌شک این روزنامه در ارتقای فرهنگ عمومی جامعه موثر بوده است و بیش از ۳۰ سال از این ۹۰ سال در زمان مسئولیت سید محمود دعایی قرار داشته است. وی افزود: ایشان موسسه اطلاعات را با مدیریت خود به یکی از بزرگترین موسسات فرهنگی و انتشاراتی ایران و منطقه تبدیل کردند و به راستی توانستند این مجموعه گران‌قدر رسانه‌ای را حفظ و صیانت کنند.غلامعلی حداد عادل نیز با ذکر خاطراتی درباره حجت الاسلام دعایی که به احیای مدرسه‌ای در سال ۱۳۷۱ در رشته علوم انسانی اشاره داشت و با این‌که در تأسیس مدرسه علوم انسانی همکاری داشته و در همان زمان فرزندش علاقه‌مند به تحصیل در رشته علوم انسانی بوده است، اما از این فرصت برای نفع شخصی و خانوادگی خود بهره نگرفته است ،گفت:خاطره‌ آقای دعایی را مثل عکس زیبا در بهترین جای ذهنم نصب کرده‌ام.

آیت الله سید مصطفی محقق داماد در آیین نکوداشت حجت الاسلام والمسلمین سید محمود دعایی اظهار داشت: در سال‌های گذشته جریان‌هایی بوده که هرکدام توانایی ایجاد تحول در انسان‌ها را دارند و در این میان کسانی را هم دیده‌ایم که هنوز دهانشان بوی شیر می‌دهد و از راه نرسیده مقابل بزرگانی چون دعایی قد علم می‌کنند و می‌خواهند خودشان را کنار او قرار دهند. محقق داماد با اشاره به اینکه صفای دعایی خصوصیت بارز اوست، تصریح کرد: سید محمود دعایی از السابقون انقلاب است و این پیشینه و کسوت همواره پیوسته بوده؛ و نه کسی از او کندی دیده، نه کسی تندی و پرخاش او را به یاد دارد.دکتر فاطمه راکعی شاعر و فعال سیاسی نیز که در این مراسم حضور داشت، در سخنانی گفت: از مادر بزرگ می‌شود پسر بزرگ. افتخار کردم وقتی دیدم آقای دعایی در این مجلس بزرگ اولین سخنی که گفتند از مادرشان بود، ارادتم چندین برابر شد.

سخنران ویژه این مراسم حجت الاسلام والمسلمین سیدحسن خمینی پنجشنبه شب در آئین بزرگداشت حجت الاسلام سید محمود دعایی در کتابخانه ملی افزود: بی تردید اگر کسانی با این سابقه بودند که ادعاهای زیادی داشتند اما دعایی بی ادعا زندگی کرده است. وی ادامه داد: خوبی حجت الاسلام دعایی با بقیه خوبی ها متفاوت است؛ خوبی دعایی هیچوقت شنیده نشده اما همیشه احساس شده است؛ همه افراد نام این بزرگوار را توام با صفا، رافت و خوبی یاد می کنند. سیدحسن خمینی افزود: وقتی برای برگزاری این نشست با حجت الاسلام دعایی هماهنگ شده بود وی مخالفت زیادی کرد اما من گفتم مهره ماری دارم که می توانم او را برای برگزاری این نشست متقاعد کنم و آن مهره مار ارثی است که از امام خمینی رحمت الله علیه دارم. وی ادامه داد: آقای دعایی امروز به من گفتند که با برگزاری این مراسم، از خجالت آب می شوم؛ به وی گفتم که حداقل یک بار شما آب شوید. وی در پایان سخنان خود شخصا از آقای دعایی برای ایراد سخنرانی دعوت کرد.

حجت الاسلام دعایی مدیر موسسه اطلاعات هم با بیان اینکه شرمنده همه بزرگواران و افرادی هستم که در این محفل حضور دارند گفت: اگر افتخار و پیشینه ای دارم هرچه هست در پرتو حضورم در کنار خاندان عزیز امام خمینی(ره) است. حجت الاسلام سید محمود دعایی افزود: اصرار داشتم این همه عزیز، وقت گرانمایه خود را صرف یک عنصر نالایق و ناشایست نکنند و من با دیدن برخی از مسوولان نظام و انقلاب از خجالت آب شدم. وی با بیان اینکه راضی نبودم این مجلس با حضور بزرگان از دولت و نظام برای من برگزار شود ادامه داد: خاک پا و شرمسار همه شما هستم؛ افراد دیگری در نظام و انقلاب با پیشینه و لیاقت وجود دارند که می توانستید از آنها تجلیل کنید. وی ضمن تشکر از علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به خاطر یادآوری پیشینه درخشانش در عرصه کارگری افزود: من در گذشته کارگری می کردم و به خاطر اینکه خانواده ام توان مالی خوبی نداشت، مادرم من را با تنگدستی بزرگ کرد؛ من مجبور بودم سه ماه تعطیلی مدارس به عنوان کارگر و شاگرد بنا کار کنم تا بتوانم در مهرماه لباس نو و کتاب بخرم و از این طریق باری از دوش مادرم بر می داشتم. دعایی گفت: سال ۱۳۵۹، امام راحل امر فرمودند که من در موسسه اطلاعات به عنوان فردی بی طرف و بدون وابستگی به هیچ جناحی فعالیت کنم.وی خاطرنشان کرد: در ۳۵ سال تلاش در موسسه اطلاعات، اقدام های خوبی صورت گرفت که این اقدام ها حاصل تلاش کسانی است که در این موسسه فعالیت داشته اند و نباید نتیجه کار آنها به نام من نوشته شود و من دست همه شما را می بوسم.

در پایان این مراسم افشین اعلاء شعری را در وصف دعایی قرائت کرد و به رسم یادبود و احترام هدایایی به حچت الاسلام و المسلمین سیدمحمود دعایی اهدا شد.

کلمات کلیدی: دعایی، رسانه، اطلاعات، اسلام، دین، فلسفه، تهران، ایران، محقق داماد، خمینی، مطهری، خاتمی.