گزارشی از رونمایی کتاب روند تحولات جنگ ایران و عراق تالیف دکتر علایی

 آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)

آیین رونمایی از کتاب «روند تحولات جنگ ایران و عراق» امروز (۱۷ اردیبهشت‌ماه ۹۲) در سرای اصلی اهل قلم بیست‌و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور حسین اردستانی، دکتر حسین علایی، امیر دریابان علی شمخانی  و محمد درودیان برگزار شد.

حسین اردستانی، ‌رییس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع ‌مقدس در آیین رونمایی از کتاب «روند جنگ ایران و عراق» گفت: نسل‌های آینده به اسناد دست اول و معتبر نیاز دارند و هر قدر این اسناد در زمان کنونی ثبت شوند، در آینده کمتر دچار تحریف دفاع مقدس خواهیم بود.

وی مهم‌ترین ویژگی کتاب «روند تحولات جنگ ایران و عراق» را حضور حسین علایی به عنوان مولف دانست و افزود: این کتاب حاصل دیده‌ها و شنیده‌های یک فرمانده جنگ است. کتاب در ابتدا قرار بود در ۶۰۰ صفحه نوشته شود اما پس از هر دوره بازبینی، مولف صفحات دیگری به آن می‌افزود تا آن‌که در نهایت در قالب ۱۶۰۰ صفحه به چاپ رسید.

دکتر حسین علایی هم به عنوان نویسنده کتاب در سخنانی با اشاره به راه‌اندازی درس آشنایی با دفاع مقدس در دانشگاه‌ها گفت: در زمان تدریس دفاع مقدس در دانشگاه‌ها احساس کردم می‌توان مسایل مطرح شده در دفاع مقدس را از زمان آغاز تا پایان با نگاهی تحلیلی در کتابی گردآورد. این کتاب سال ۱۳۸۹ آماده انتشار بود اما با مسایلی برخورد کرد که چاپ آن به تعویق افتاد و فرصت خوبی برای بازنگری کتاب به دست داد.

این پژوهشگر تاریخ نظامی دفاع مقدس با اشاره به این‌که «در هشت سال گذشته مسایلی رخ داد که سبب‌ساز پژوهش‌های بیشتر درباره جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شد» گفت: برای این‌که در تالیف کتاب به نگاه درستی برسم در تمام جلسه‌های مربوط به جنگ و دفاع مقدس یا حضور داشته یا آن‌که صوت موضوع‌های مطرح شده را گوش کرده‌ام.

وی در ادامه از روند بازنگری اثرش گلایه کرد و گفت: متاسفانه بخش‌هایی از کتاب را حذف کرده‌اند که دلیلی برای حذف آ‌ن‌ها نمی‌دیدم. برای نمونه حمله گروهک کمونیست‌ها به آمل از نظر من ارتباط مستقیم با جنگ تحمیلی عراق علیه ایران داشت زیرا توان سپاه پاسداران در این منطقه متمرکز شده بود و از نقش آن‌ها در جبهه‌های دفاع مقدس می‌کاست. یا در جای دیگر مطالب مربوط به لانه جاسوسی(سفارت سابق آمریکا) را حذف کرده‌اند.

این پژوهشگر دفاع مقدس افزود: نگاه من به دفاع مقدس در این کتاب تحلیلی بود ومن نام کتاب را «تاریخ تحلیلی جنگ» گذاشته بودم اما نمی‌دانم عنوان «روند جتگ ایران و عراق» چه ارتباطی با این نگاه تحلیلی دارد؟

محمد درودیان، نویسنده و پژوهشگر تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران دیگر سخنران این نشست بود که خود را ناظر کتاب «روند تحولات جنگ ایران و عراق» خواند و تصریح کرد: قصد جهت‌دهی به کتاب را نداشتم و معتقدم که این کتاب علایی است و مسوولیت آن‌چه او به عنوان فرمانده می‌گوید با خودش است.

 

وی در ادامه «مولف»، «موضوع» و «روش» را سه جنبه‌ای دانست که کتاب را جالب توجه و پرفروش خواهد کرد و در این‌باره گفت: این کتاب از این نظر که مولف خود فرمانده جنگ بوده و یک فرمانده واقعه‌ساز است، از اهمیت برخوردار است. همچنین از نظر موضوع، نگاه کلی و تحلیلی که بر جنگ دارد، بی‌همتاست و از نظر روش، واقعیت محور است.

سپس از امیر دریابان شمخانی دعوت شد تا درباره کتاب سخنانی را بیان کند. وی در ابتدای سخنانش تفاوت واقعه عاشورا و دفاع مقدس را در ثبت در لحظه دفاع مقدس از هنگام وقوع دانست و گفت: ثبت وقایع کربلا به این دلیل که با تاخیر انجام گرفت، دچار برخی تحریفات شد که سرانجام آیت‌الله مطهری کتابی درباره تحریفات عاشورا نوشت. نباید کاری بکنیم که درباره دفاع مقدس هم به تالیف کتاب تحریفات نیاز داشته باشیم. هرچند تاکنون اشتباهاتی انجام داده‌ایم.

رییس مرکز مطالعات و تحقیقات راهبردی دفاعی در بخش دیگری از سخنانش نویسنده، ناظر و ناشر کتاب «روند جنگ ایران و عراق» (مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس) را مجموعه‌ای ارزشمند دانست که تصمیم به انتشار این کتاب گرفته‌اند و افزود: کتابخوانی به دلیل ظهور لوازم جدید ارتباط جمعی در همه دنیا دچار رکود شده است و این مساله خاص کشور ما نیست. نباید به نحوه‌ای کتاب‌های جنگ را بنگاریم که مخاطبان آینده با روایت‌های بسیار متفاوت از یک واقعه در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران مواجه و دچار سردرگمی شوند.  وی در پایان سخنانش گفت: تحلیل علایی در کتاب «روند تحولات جنگ ایران و عراق» برای محققان قابل اتکاست و صاحب‌نظران جنگ هم می‌توانند نکته‌ها از آن بیاموزند.

در پایان این برنامه از کتاب «روند جنگ ایران و عراق» رونمایی شد و تعداد محدودی از این کتاب در میان برخی از حضار توزیع شد.