جلد دوم مجموعه چهار جلدی «اسلام در سرزمین ایران، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی» نوشته هانری کربن رونمایی شد. به گفته رضا کوهکن، مترجم کتاب، کربن در این اثر می‌کوشد معنویتی را به مخاطب غربی معرفی کند که در زندگی غربیان گم شده است.-به گزارش آکادمی مطالعات ایرانی لندن، کتاب «اسلام در سرزمین ایران، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی» با حضور رضا کوهکن، مترجم و دکتر شهین اعوانی، ویراستار این اثر رونمایی شد.
اعوانی در ابتدای سخنانش، این اثر را را فارغ از محتوای تخصصی آن، معیاری برای درک چیستی تحقیق و روش تحقیق دانست و گفت: تمام آثار کُربَن به ویژه این مجموعه چهار جلدی، استانداردی برای تحقیق در سطح بین‌المللی قلمداد می‌شوند. او در این اثر، بر اساس نقشه تحقیق پیش رفت. نظم و منبع‌شناسی از ویژگی‌های بارزی است که در این مجموعه به چشم می‌خورند. کربن به منابعی اشاره کرده است که تنها در کتابخانه‌ها و موزه‌ها به صورت نسخه خطی موجود بودند.
وی به تاثیر «استلا کربن» همسر هانری کربن بر تحقیقات این مستشرق فرانسوی اشاره کرد و گفت: شاید کربن بدون همراهی همسرش نمی‌توانست تحقیقاتی به این قدرت بیافریند. او در تمام مراحل برنامه‌ریزی و زندگی علمی‌اش با همسرش همراه بود و همین امر، الگویی برای محققان است. هانری کربن این مجموعه را به «همسر وفادار و یار همراه»ش تقدیم کرد و این تقدیم، صوری نیست، بلکه تقدیمی قلبی است.
عضو هیات علمی موسسه حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: کربن ۲۰ سال برای تحقیق و نگارش این مجموعه وقت صرف کرد و در این اثنا، به منابعی دست یافت که برای محققان فلسفه اسلامی غنیمت بودند. دوره میرداماد تا میرفندرسکی از جمله دوره‌هایی است که با کمبود منابع درباره آن‌ها مواجهیم. کربن با شناسایی و معرفی منابع این دوران سبب شد مرحوم آشتیانی آن‌ها را در مجموعه‌ای پنج جلدی معرفی کند.
وی درباره پیامی که در این اثر نهفته است گفت: مهمترین پیام کربن در این کتاب، خطاب به میراث‌داران امروز فلسفه اسلامی در راستای ژرف‌اندیشی در سنت فکری و روزآمد کردن میراثشان است.
اعوانی یادآوری کرد: با توجه به این‌که بیشتر متون ترجمه‌ای ما از زبان انگلیسی است، ترجمه متنی عالمانه و عمیق از زبان فرانسه به فارسی کاری درخور توجه و شایسته قدردانی به حساب می‌آید.
وی با بیان این که «کربن این اثر را برای مخاطبان غربی نوشته است» گفت: او به دلیل این رویکرد، در بخش‌های مختلف کتاب، به نقد برخی از دیدگاه‌های غربیان پرداخت. آقای کوهکن در ترجمه کتاب، این رویکرد را کامل‌تر کرده و با در نظر گرفتن مخاطبان ایرانی، نکات مورد نیاز را در پانویس‌ها آورده است.
اعوانی افزود: این ترجمه سبب شد آقای کوهکن تصحیح جدیدی از «عقل سرخ» سهروردی را نیز به انجام برساند که مدتی پیش از سوی موسسه حکمت و فلسفه ایران منتشر شد.
سپس رضا کوهکن توضیحاتی درباره عنوان کتاب ارایه کرد و گفت: این عنوان در زبان فرانسه «islam Iranien» است که اگر بخواهیم ترجمه‌ای تحت‌اللفظی از آن ارایه دهیم، باید آن را «اسلام ایرانی» بخوانیم، در حالی که این ترجمه درست نیست و بار نژادی و قومی دارد. به همین دلیل عبارت «اسلام در سرزمین ایران» را برای عنوان کتاب انتخاب کردم. کربن نیز به این موضوع اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که ترجمه لفظ به لفظ عنوان فرانسوی کتاب به فارسی، پذیرفتنی نیست. این دیدگاه کربن، یک مصلحت نیست، بلکه نظر شخص اوست.
وی افزود: کربن در عین حال هم مستشرق هست و هم نیست. او به معنای اصیل کلمه، مستشرق یعنی طالب مشرق و اشراق بود. این کتاب او پرده از نزدیکی اشراق و تشیع برداشته است. شاید در نگاه اول، این‌گونه به نظر برسد که سهروردی، اشراق را برخوردار از وجه شیعی نمی‌دانست اما کربن معتقد است که اشراق علاوه بر این‌که وجه شیعی غالبی دارد، در جهان تشیع توانسته است گسترش یابد.
کوهکن، کربن را یک شارح بزرگ دانست که درکی حضوری از یافته‌هایش ارایه می‌کند و گفت: به همین دلیل تلاش کردم در شیوه بیان کربن دخالت نکنم و آن را به همان شکلی که هست به فارسی برگردانم. تنها در برخی موارد که کربن به مفهومی غربی اشاره کرده است، سعی کردم تعلیقه‌هایی به کتاب بیفزایم که این مفاهیم برای مخاطب ایرانی روشن شوند.
وی افزود: معتقدم که ترجمه یک کتاب نباید شبیه شرح باشد. متاسفانه برخی از ما مترجمان عادت داریم که با افزودن یادداشت‌هایی در پی‌نوشت‌های ترجمه، با برخی نظرات نویسنده مخالفت کنیم. من در این ترجمه با پرهیز از این روش، سعی کردم متن کتاب بدون هیچ واسطه‌ای خود را به مخاطب بنمایاند، بنابراین تا حد امکان، ترجمه‌ای وفادارانه از کتاب ارایه دادم.
وی درباره علمی بودن تحقیقات کربن توضیح داد: تحقیقی که او ارایه می‌دهد علمی است نه به این معنا که زنجیره‌ای از شواهد را بررسی کرده است، بلکه به این معنا که او در تحقیقاتش به دنبال حقیقت می‌گردد. نقطه ثقل کار کربن در این کتاب، بحث معنویت است. او می‌کوشد در این کتاب به مخاطب غربی معنویتی را معرفی کند که در زندگی آن‌ها گم شده است. این هدف کربن به خوبی از منش او پیداست، چرا که کربن با محققانی نظیر علامه طباطبایی مراوده داشت که از عوالم معنا بی‌بهره نبودند.
سپس اعوانی گفت: به عنوان ویراستار کتاب بسیار علاقه‌مند بودم نخستین خواننده کتاب باشم. مترجم این کتاب به دلیل آشنایی با ایران باستان و عرفان اسلامی، معادل‌های بسیار دقیقی را برای اصطلاحات فرانسوی انتخاب کرد که برایم حیرت‌انگیز بودند. آقای کوهکن با وجود همه دقتی که در ترجمه کتاب به خرج داد، روحیه‌ای بسیار انتقادپذیر دارد.
کوهکن به تلاشش برای انتقال هر چه بهتر معنا در ترجمه این اثر اشاره کرد و گفت: یکی از روش‌هایم برای ترجمه اصطلاحات، ریشه‌‌شناسی آن‌ها در زبان‌های لاتین و یونانی بود تا از این طریق بتوانم معادل‌های دقیق‌تری در زبان فارسی ارایه دهم.
کوهکن و اعوانی در پایان مراسم از کتاب «اسلام در سرزمین ایران، چشم‌اندازهای معنوی و فلسفی» رونمایی کردند.