دکتر سید سلمان صفوی
بگذشت مه روزه ، عید آمد وعید آمد بگذشت شب هجران معشوق پدید آمد
عید فطر، جشن تخلیه و تجلیه است. جشن زدودن زشتی ها و برآمدن زیبایی روح است. جشن آزادی از حباب منیّت و اتصال به دریای توحید است.عید فطر جشن یک ماه تمرین مراقبۀ نفس و توجه و راز و نیاز با حضرت محبوب است. نیاز، طلب و ارادۀ ما در تعامل با ناز و کرشمه او که ما را به معاشقه در سحرها فراخواند، به خرمن نفس سرکش ما آتش زد و جانِ در غربت فروافتادۀ ما را بیدار کرد. شعله ای فرا راهمان قرار داد تا با مشاهده جمال و جلال بی همتای او از هر آنچه غیر اوست دوری بجوییم.
محبوب ازلی فراخور حال هر فرد، نور خود بر قلب روزه داران تابانید و بدین سان همه متناسب با مرتبۀ وجودی و طهارت قلبی خود از برکات این ماه مبارک بهره مند شدند. فقیر و غنی، عزیز و ذلیل، حاکم و ملت، عالم و عوام، در سراسر جهان فارغ از مقام و منصب بر سر سفرۀ مهمانی و بار عام حضرت دوست نشستند و نور معشوق را خوردند و نوشیدند.
پس از یک ماه تمرین سلوک و معاشقه با حضرت دوست انسان نوینی متولد شد و آنچه اینک اهمیت دارد تداوم این حال معنوی و حس زیبای نیازِ خلوت نشینی با حضرت مونس است. چانچه انس با تنها رفیق و شفیق پس از رمضان نیز استمرار یابد، آدمی به ساحتی از وجود واصل می شود که تنها پاکی، زیبایی، صفا، خلوص، وحدت و عشق در آن یافت می شود. بوی بهاریِ عالم نامریی امید به آیندۀ بهتر را در سالک زنده نگه می دارد و او را در مقابل ناجوانمردی ها و بی عدالتی های عالم مرئی و سیاست در امان می دارد.
زنده نگه داشتن امید به زندگی بهتر، پس از جشنِ پاکی از اهمیت تام برخوردار است. دنیا سرشار از نفاق، دروغ، چاپلوسی و قدرت طلبی است؛ اما پس از یک ماه هم نشینی با حضرت حق تعالی باید آموخته باشیم که همۀ این قدرت ها و بازی ها، حباب روی آب است. مهم این است که بنده خدا و خادم مردم باشیم و پس از تسلیم خود به قادر متعال، بر آستان هیچ قدرتی سر فرود نیاوریم. همواره به خاطر داشته باشیم گرسنگی در این یک ماه رمضان با ما چه کرد و به قدر توان خود برای خشکاندن ریشه بلای فقر و گرسنگی تلاش کنیم.
صاحب منصبان حکومتی به خاطر داشته باشند با چه امیدی در خانه حضرت حق را زدند و از او با وجود همه گناهان، غفلت ها، قصورها و بدی ها طلب بخشش و دستگیری کردند، بنابراین آنها نیز با گرفتاران، زندانیان، افتادگان و مراجعین با گذشت و بخشش برخورد کنند تا بهار رمضان را و قرآن را پیوسته در روح خود و جامعه زنده نگه دارند. پس از یک ماه تمرین عبادت خالصانۀ خالقِ هستی، برای رضای حضرت حق به خدمت مخلوقات او بپردازیم. پس از یک ماه تمرین برای آزادی نفس، آزادی سیاسی را در جامعه تمرین کنیم.
عید آمد و عید آمد و آن بخت سعید آمد برگیر و دهل می زن کان ماه پدید آمد
آکادمی مطالعات ایرانی لندن