دکتر سید سلمان صفوی
اکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)
کلام الله مجید و اهل بیت (ع)، میراث معنوی آخرین رسول پروردگار عالمیان اند. این دو گوهر متعالی و یگانه، قدر مشترک مسلمانان جهان و محور وحدت آنان به شمار می روند. هدف اجتماعی قرآن کریم و انبیاء الهی، برقراری قسط و عدالت اجتماعی (سوره حدید آیه ۲۵) و هدف معنوی آنان معرفت و محبت به خدای یگانه بوده است. (سوره حمد) طبق اجماع مسلمانان اهل بیت (سلام الله علیهم اجمعین) جانشینان معنوی آخرین رسول الهی (ص) هستند. مولی الموحدین امام علی (ع) خون مقدس خویش را در راه مبارزه با قاسطین، مارقین و ناکثین به درگاه جان آفرین تقدیم نمود و سیدالشهداء امام حسین (ع) نیز با قیام خویش جهت اصلاح مسیر حکومتی که کاملا از ارزش های قرآنی و مصطفوی به دور افتاده بود، شهید جاوید گردید.
امروز ما از مهدی موعود (عجل الله تعالی فرجه الشریف) آخرین حجت الهی غایب هستیم. چرا در حالی که قرآن کریم و اهل بیت ما را به سعادت دنیوی و اخروی و سَروَری جهان بشارت داده اند و خود نیز اسوۀ حسنه هستند، ما در چنین وضعیت برزخی به سر می بریم؟ رسول خدا (ص) پیشاپیش به این سؤال پاسخ داده اند؛ بدین سبب که قرآن کریم نزد ما مسلمانان مهجور است. (فرقان، آیه ۳۰) قرآن کریم حجت الهی برای عموم مردم و راهنما و پندی برای متقیان است. (آل عمران، آیه ۱۳۸) بدین ترتیب مشخص می شود که یقینا ما اهل تقوی نبوده ایم که از نعمت جامعه قرآنی محروم مانده ایم.
حضرت حق می فرماید: ما قرآن را برای وعظ و اندرز و راه یابی و حق جویی بر فهم آسان کردیم آیا کسی هست که از آن پند گیرد؟ (قمر، آیه ۱۷) به یقین اهل ذکر نبوده ایم که از کلام خدا پند و راه را فرانگرفته ایم. در حالی که قرآن روشنگر همه امور است (نحل، آیه ۸۹)؛ به یقین به نام دین با تنگ نظری از روشنایی قرآن به دور افتاده ایم. قرآن ما را به تعقل در راه و روش و ارزش های الهی دعوت کرده است (انبیاء، آیه ۱۰)؛ پس به یقین بابِ خِرَد گرایی در فهم وَ عمل به دین را تعطیل کرده ایم که آمریکا و اسرائیل سَروَر دنیا شده اند و تعالیم آنها در مدارس و منازل ما سیطره یافته است. خداوند می فرماید: پاسخ همه امور مرتبط با بهروزیِ دنیا و آخرت را در این کتاب مقدس الهی روشن کرده ایم (انعام، آیه ۵۹)؛ لذا به یقین فهم و قرائت ما از قرآن کریم اشکال داشته است که نتوانسته ایم جامعه قرآنی بسازیم. در حالی که قرآن کتاب ذکر است (یس، آیه ۶۹)؛ به یقین از ذاکرین نبوده ایم که روشنایی قرآن را جذب نکرده ایم و طبعا به دیگران نیز روشنایی نرسانده ایم.
در آستانه هفته وحدت ماحصل این یاد نامه مصطفوی یادآوری چند اصل کلیدی است:
- یقینا اسلامِ مبتنی بر قرآن کریم، سنت مصطفوی و ولایت علوی توانایی ساختن جامعه عزت مند و سعادتمند را داراست.
- بدون تردید امروز از جامعه قرآنی که شاکله آن عدالت اجتماعی، اخلاق نیکو و معنویت است به دور افتاده ایم.
- بدون شک امروز استکبار غربی بر جهان سیطره دارد که قابل قبول ما نیست و واجب است بر ما که با آن مقابله کنیم.
- وضعیت کنونی جامعه مسلمانان ناشی از وجود مشکلات واضح و متعدد در خود ماست و اشکال از اسلام نیست.
از یک منظر کلی مشکلات جامعه مسلمانان به چند بخش تقسیم می شود:
- اسلام تواناست و عدم موفقیت ما در ساختن جامعه قرآنی، به دلیل بدفهمی ما از قرآن کریم و قرائت ناصواب ما از اسلام است. لذا باید در وهله اول فهم خود از اسلام را اصلاح کنیم.
- در حوزه هایی که درک صحیح صورت گرفته؛ به دلیل فقدان مدیریت کاردان و علمی شکست خورده ایم، بنابراین می بایست در مدیریت خود تجدیدنظر کنیم.
- در باب مسائل مستحدثه نــه صورت مسئله درک شده وَ نـه عقل به کار گرفته شده، نـه قواعد حکومت رعایت شده وَ نـه مقتضیات زمان و مکان لحاظ شده است، لذا برای پاسخ گویی به نیازهای انسان و جامعه امروزی براساس قرآن کریم، اهل بیت و عقل، نیازمند یک جنبش اصلاح دینی هستیم.
- تضعیف اخلاق مصطفوی و راه و رسم جوانمردی (سنت پیشوای جوانمردان امام علی (ع)) و فراموش کردن یاد خدا موجب شده برخی از افراد خوش فهم و مدیر نیز دچار لغزش شوند و بعضا حقوق مردم و جامعه به خاطر گرایشات گروهی نادیده گرفته شود.
فرجام سخن:
در سالروز میلاد مبارک پیامبر رحمت (ص) مناسبت دارد با خود خلوت کنیم و با نقد کارنامه اعمال خویش (حاسبوا قبل ان تحاسبوا) دریابیم تا چه حد در زندگی محمدی عمل کرده ایم؟ چنانچه موجب ریختن آبروی مسلمانی شده ایم، برای رقبا پرونده سازی کرده ایم، به حقوق مردم تعرض نموده ایم، با وجود عدم صلاحیت منصبی را پذیرفته ایم، در موضع وجوبِ امر به معروف و نهی از منکر سکوت کرده ایم و با وجود توانایی به دلیل خودخواهی از شرّی ممانعت نکرده ایم؛ تا دیر نشده جبران مافات کنیم و با روح بلند و مهربان رسول خدا (ص) که همواره شاهد و ناظر اعمال ماست عهد کنیم انسانی شویم در طراز ارزش های متعالی محمدی و شایسته انتظار امام زمان قائم آل محمد حضرت حجت بن الحسن العسگری (عج).
کلمات کلیدی: میراث معنوی، رسول رحمت، اهل بیت، اسلام، عدالت، توحید، معنویت، ذکر، قرآن، اخلاق نیکو.