آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)
شامگاه پنجشنبه سی ام آذرماه ۱۳۹۱ ، مرکز ادبیات شرق کتابخانه دولتی لنین مسکو ، با نام و یاد مولانا جلال الدین رومی ، محفلی گرم و پرشور را پشت سرگذاشت .در این برنامه ، ترجمه روسی شش دفتر مثنوی معنوی ، شاهکار ماندگار مولانا ، که به همت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با مشارکت شماری از برجسته ترین شرق شناسان و متخصصان ادبیات فارسی و عرفان اسلامی طی شش سال انجام پذیرفته است به جامعه علمی و ادبی روسیه معرفی شد .نویسندگان ، اساتید دانشگاه های مسکو ، ایران شناسان و چهره های فرهنگی و هنری روس با حضور در این برنامه ، ضمن آشنایی با زندگی و اندیشه های عارف بزرگ جهان اسلام ، در جریان روند ترجمه این اثر سترگ قرار گرفتند.
پخش بخشی از اپرای عروسکی مولانا که به دیدار شمس و مولانا اختصاص داشت ، آغازی جذاب و شوق انگیز برای برنامه رونمایی از شاهکار ادبیات عرفانی جهان اسلام در مرکز ادبیات شرق دومین کتابخانه بزرگ جهان بود . آغازی که فضا را برای سخن در باب یکی از شگفت ترین چهره های ادبیات عرفانی جهان آماده ساخت .
در ادامه خانم مارینا ملانینا رئیس مرکز ادبیات شرق کتابخانه دولتی لنین مسکو ضمن خوشامدگویی به میهمانان که در هوای یخبندان بیستم دسامبر مسکو ، برای گرامی داشت یکی از بزرگترین اندیشه ورزان جهان گردهم آمده اند ، برگزاری برنانه رونمایی از ترجمه شش دفتر مثنوی مولوی که همزمان با ایام بزرگداشت جهانی این عارف بزرگ جهان اسلام شده است در کتابخانه متبوع خود را موهبتی بزرگ دانسته و از رایزنی فرهنگی ج ا ایران در روسیه به سبب تحقق این مهم سپاسگزاری نمود . خانم ملانینا حضور جمع کثیری از علاقمندان در هوای یخبندان ۲۰ درجه زیر صفر مسکو در این مراسم را نشانه ای از عمق تاثیر و گستره نفوذ جلال الدین رومی در آحاد اقشار روشنفکران و نویسندگان روس دانست و اظهار امیدواری نمود حلاوت این بزرگداشت و رونمایی ، گرمابخش جمع در غروب سرد روز بیستم دسامبر مسکو باشد .
سپس دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مسکو ، به تفصیل به شرح زندگی ، اندیشه و افکار مولانا جلال الدین محمد مولوی پرداخت و با توصیف جایگاه اندیشه های عرفانی در عالم اسلام ، مولوی را یکی از سرآمدان اندیشه های ناب عرفانی در جهان اسلام خواند .
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از مهدی ایمانی پور رایزن پیشین فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در مسکو که آغازگر ترجمه مثنوی به زبان روسی بود و دفتر اول این کتاب شریف در زمان مسئولیت وی در کسوت رایزن فرهنگی ج ا ایران در روسیه صورت گرفته است به نیکی یاد کرد و این کار سترگ را حاصل تلاش و همکاری شمار زیادی از مترجمین ، محققین و ایران شناسان روس دانست که در اشکال مختلف ، در این امر مبارک و میمون مشارکت داشته اند . محققان و پژوهشگران برجسته ای چون آکیموشکین ، پریگارینا ، نوری محمد عثمانوف ، چالیسووا ، خسماتولین ، لیلا لاهوتی و شماری دیگر از مترجمین روس که در تحقق این امر ماندگار ، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه را یاری رسانده اند . وی برگزیده شدن دو جلد از دفاتر شش گانه ترجمه مثنوی به روسی در جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و یکی از دفاتر شش گانه آن رد روسیه به عنوان بهترین ترجمه ادبیات کلاسیک شرق را یکی از نشانه های ارزشمند بودن این کار و مورد توجه قرار گرفتن آن از سوی محافل علمی و پژوهشی دانست .
دکتر ابراهیمی ترکمان با اشاره به این مهم که پس از ترجمه و انتشار مثنوی به زبان روسی بیش از هشت اثر از سوی نویسنگان و اهل ادب و اندیشه روسیه با الهام و اقتباس از اندیشه های مولانا منتشر شده است ، این امر را نشانه ارتباط عمیق پیام های معنوی مولانا در مثنوی با خوانندگان علاقمند روس زبان قلمداد نمود .
دکتر ابراهیمی ترکمان با نوید انتشار عن قریب این مجموعه در دوجلد که با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روسیه و موسسه فرهنگی اکو انجام شده است ، ترجمه مثنوی را هدیه ای از سوی فرهنگ و تمدن ایران بزرگ اسلامی به مردم فهیم و با فرهنگ روسیه خواند و ابراز امیدواری نمود با تداوم برنامه ها و کوشش هایی از این دست ، سطح مناسبات و روابط دو کشور بزرگ ایران و روسیه بیش از پیش گسترش یابد .
پروفسور ناتالیا پریگارینا ، شرق شناس برجسته و یکی از مترجمین و سرویراستاران ترجمه مثنوی مولوی به زبان روسی در آغاز سخنان خود با تشکر از مهدی ایمانی پور و ابوذر ابراهیمی ترکمان رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که در تحقق انتشار ترجمه روسی شش دفتر مثنوی مولوی تلاش های بسیاری داشته اند ، مثنوی را یکی از بزرگ ترین آثار در فرهنگ ، تمدن و معارف اسلامی در جهان دانست و ترجمه شش دفتر این منظومه جاودان عرفانی را ، تحفه ای ماندگار و ارزشمند از سوی فرهنگ و ادبیات فخیم فارسی به جهان روس زبان قلمداد کرد .
پرووفسور پریگارینا با نام بردن از همکارانی که در تدوین این ترجمه نقش آفرینی داشته اند به تفصیل در خصوص مسائل و ظرافت های ترجمه متونی ارزشمند چون مثنوی که علاوه بر ارزش محتوایی و معنایی ، در قالب منظوم می باشند سخن گفته و مهم ترین تاکید و دقت خود و همکارانش را ترجمه ای روان ، سلیس و قابل فهم از معانی بلند عرفان اسلامی مندرج در شاهکار مولانا جلال الدین دانست .
پریگارینا در ترجمه هر اثر فخیم ادبی ، دو کار عمده و اصلی را انتقال محتوا و مفاهیم از یک سو و معرفی و حفظ سبک و شیوه ادبی اثر از سوی دیگر دانست و با توجه به اولویت محتوا و مفاهیم در مثنوی مولوی ، و دشواری و حتی ناممکن بودن ترجمه شعری آن ، اهتمام خود و همکارانش در ترجمه این اثر سترگ را تاکید بر حفظ و انتقال درست و دقیق محتوای مثنوی قلمداد کرد و اظهار امیدواری نمود تلاش مجموعه مترجمان این اثر بزرگ در راستای تحقق این امر مهم صورت گرفته باشد .
در ادامه این جلسه دو تن از محققان انستیتو آسیا و آفریقای دانشگاه دولتی مسکو ، در سخنانی به تشریح احوال و آثار مولانا و تاثیر وی بر ادیبان ، شعرا و متفکران پس از خود پرداختند .
قرائت نی نامه مولانا که با نمایش ترجمه منظوم روسی آن همراه بود ، به همرا نوای نی یکی از هنرمندان ایرانی پایان بخش برنامه رونمایی از ترجمه شش دفتر مثنوی مولوی بود که مورد استقبال ویژه حضار قرار گرفت .
پس از پایان برنامه رونمایی از ترجمه روسی شش دفتر مثنوی ، حاضران در برنامه از نمایشگاه کتاب آثار مربوط به مولوی موجود در مرکز ادبیات شرق کتابخانه دولتی لنین مسکو بازدید نمودند . در این نمایشگاه ، شماری از آثار موجود در کتابخانه که به موضوع مولوی پژوهی و نیز مثنوی به زبان های مختلف اختصاص داشت در معرض دید علاقمندان قرار گرفت .
کلید واژگان: روسیه، مثنوی معنوی، مولوی، اسلام، مسکو، مولانا، ایران، شعر، ادب.