آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)
نشست «ابن‌سیناپژوهی در ترازوی نقد» در موسسه حکمت و فلسفه برگزار شد. در این نشست علاوه بر بررسی روند ابن‌سیناپژوهی در کشور و جهان معاصر، دو کتاب «سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار» تالیف دکتر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی و «التعلیقات ابن‌سینا» به تحقیق و تصحیح دکتر سیدحسین موسویان نقد و بررسی شدند.
در این نشست که دکتر غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه، فاطمه فنا، دکتر حسین معصومی‌همدانی، دکتر نجفقلی حبیبی، دکتر سیدحسین موسویان، دکتر سیدمحمود یوسف‌ثانی و دکتر مقصود محمدی حضور داشتند، ابراهیمی‌دینانی با بیان این‌که فلسفه در جهان اسلام ماجرای غم‌انگیزی دارد، گفت: «دقیقا به همین دلیل است که بعد از گذشت هزار سال از وفات بوعلی، برخی کتاب‌های او اصلا چاپ نشده‌اند یا اغلاط بسیار در آن‌ها وجود دارد و این امر نشان می‌دهد در این هزار سال آثار دیگر او کمتر خوانده شده‌اند.»
استاد بازنشسته دانشگاه تهران گفت: «فلسفه در جهان اسلام در دادگاه شریعت محکوم بوده است، درست نقطه متقابل مسیحیت که در آن دین در راه فلسفه محاکمه شد. در واقع، فلسفه به‌عنوان یک چیز جنبی و قاچاقی در جهان اسلام وجود داشته و بر همین اساس است که غالب فلاسفه جهان اسلام یا تبعید شدند یا محکوم به مرگ. مثلا همین ابن‌سینا که تکفیر شد و اگر در زمان غزالی می‌زیست، به یقین غزالی حکم به اعدام او می‌داد.»
دینانی ادامه داد: «معجزه ابن‌سینا آن بود که با وجود محجوریت فلسفه در آن برهه از جهان اسلام، فلسفه‌اش چنان اثری داشت که تاثیر آن در تمامی علوم اسلامی قابل مشاهده و رگه‌های فکر فلسفی بوعلی در همه علوم اسلامی مشهود است. اگر ابن‌سینا در فرهنگ اسلامی نبود، آنچه باقی می‌ماند، فرهنگ عربستان سعودی و بن‌لادن و ملاعمر بود.»
این محقق در ادامه با اشاره به نظرات فیلسوفان جهان اسلام درباره بوعلی گفت: «حتی ملاصدرا هم نسبت‌هایی را به ابن‌سینا داده که نارواست؛ با وجود آن‌که بسیاری از مطالب صدرا متاثر از ابن‌سیناست. ضمن آن‌که «ابن‌رشد» هم در بعضی موارد به بوعلی توهین می‌کند و می‌گوید او اصلا فیلسوف نبوده است بلکه یک متکلم صرف بوده است.»
ابراهیمی‌دینانی با اشاره به وجهه‌های زندگانی بوعلی گفت: «ابن‌سینا در ۵۸ سال زندگی خود تماما گرفتار عین‌الدوله‌ها، شمس‌الدوله‌ها و… بود و مدام سر او دعوا بود، زیرا طبابت او را در دربار شاهان می‌خواستند و بوعلی مجبور بود برای مرتفع کردن درد قولنج فلان پادشاه یا والی مشغول باشد. بنابراین، کمتر می‌خوابید و شب‌ها بیدار می‌ماند و یکی از عواملی که عمرش کم بود، از همین بی‌خوابی‌ها بود.»
دینانی با بیان این‌که من در کتاب ابن‌سینا و بیان بهمنیار سعی کردم چهره بوعلی را آن‌گونه که واقعا بود، نشان دهم، گفت: «در واقع، در این اثر گفت‌وگو کردم. ضمن آن‌که می‌دانیم بهمنیار، ابن‌سینا را شبه‌معجزه می‌داند و او را در این عالم انسانی عادی نمی‌داند. به‌هرحال، تا بهمنیار را نخوانیم، سخن ابن‌سینا را نمی‌فهمیم، زیرا کتاب، سخن ابن‌سینا و بیان بهمنیار است.»
او در پایان گفت: «ابن‌سینا در حوزه‌های مختلفی تالیف داشته است و در عرفان هم حرف داشت. در واقع، او به همان اندازه که فیلسوفی بزرگ بود، عارفی سترگ است.»
کلید واژگان: ابن سینا، فلسفه، حکمت، اسلام، دینانی، عرفان.