کتاب «زاهدنامه؛ سیر زندگی و احوالات شیخ زاهد گیلانی» تالیف مهوش‌السادات علوی با مقدمه سلمان صفوی منتشر شد.
به گزارش خبرنگار مهر، کتاب زاهدنامه(سیر زندگی و احوالات شیخ زاهد گیلانی) تالیف مهوش‌السادات علوی با مقدمه سلمان صفوی توسط انتشارات آکادمی مطالعات ایرانی لندن، چاپ و منتشر شده است.
در پشت جلد کتاب در معرفی شیخ زاهد گیلانی آمده است: شیخ زاهد گیلانی(۶۱۵ ـ ۷۰۰ ه.ق) از عارفان و صوفیان بزرگ ایران و طریقت سهروردیه؛ با ارشاد و تربیت شیخ صفی الدین اردبیلی نقش مهمی در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران ایفا نمود. شیخ تاج الدین ابراهم بن روشن امیر بن بابل بن شیخ بندار کردی سنجانی تا هفت جدش شیخ و شیخ زاده بودند جد هفتم او مرید ابن الاشج بود و اجداد او جد اندر جد، پیر و عابد بودند. براساس قواعد و ضوابط ارباب حدیث، از مشایخ مکمل صاحب ارشاد در صد سال هفتم شیخ کبیر تاج الدین ابراهیم زاهد گیلانی قدس الله روحه به این مهم پرداخت و درخشش آثار او در ارشاد معانی و تربیت عابدان همچون طلوع صبح صادق بر سراسر عالم استیلا یافت و جهان ظلمت گرفته را به نور تربیت و ارشاد خویش زینت فرمود و زنگار انگار را از سرشت مردمان آن روزگار زدود.
این کتاب شامل مقدمه، پیش درآمد، ۱۲ فصل، فهرست آیات، منابع و نمایه است که فصل های مختلف این کتاب با عناوین فصل اول: ذکر خبر اولیاءالله در ظهور سلطان العارفین شیخ زاهد گیلانی، فصل دوم: ذکر نسب و ابتدای احوال شیخ زاهد گیلانی، فصل سوم: ذکر وصال شیخ صفی الدین اردبیلی به محضر مقصود و مرشد خویش شیخ زاهد گیلانی، فصل چهارم: ذکر اتحاد الفت صوری و معنوی شیخ زاهد گیلانی با شیخ صفی الدین اردبیلی، فصل پنجم: سخنان حکیمانه شیخ زاهد گیلانی و کلام شیخ در باب شیخ صفی اردبیلی، فصل ششم: ذکر سفرهای شیخ زاهد گیلانی، فصل هفتم: ذکر کرامات شیخ زاهد گیلانی، فصل هشتم: ذکر رحلت شیخ زاهد گیلانی و کرامات شیخ قدس الله روحه، پس از رحلت به عالم باقی، فصل نهم: روایاتی در مورد محل مقبره متبر که شیخ زاهد گیلانی قدس الله روحه و کتیبه آن، فصل دهم: ذکر محبت و مودت شیخ صفی الدین اردبیلی با فرزندان شیخ زاهد گیلانی، فصل یازدهم: ذکر شفقت و رحمت فرزندان شیخ صفی الدین اردبیلی با فرزندان شیخ زاهد گیلانی، فصل دوازدهم: ذکر اولیای متصوفه.
در بخشی از مقدمه دکتر صفوی بر این کتاب نوشته شده است: کتاب «زاهدنامه؛ سیر اندیشه و احوالات شیخ زاهد گیلانی» اثر تحقیقی مهوش‌السادات علوی عرفان پژوه معاصر، با تکیه بر منابع کهن تاریخ و ادبیات عرفانی، گامی نو در معرفی شخصیت نورانی شیخ زاهد گیلانی به نسل امروز، با قلم امروزین است. این کتاب می تواند نقش سازنده ای در معرفی عرفان و تصوف اسلامی به وجه عموم و تصوف خطه گیلان و آذربایجان ایفا کند. از دیگر سو این کتاب پیوستگی و استمرار حکمت خالده و نور الهی را از طریق تعالیم قدسی اولیای الهی به تصویر کشیده؛ تعالیمی که بسیاری از مطالب عمده آن سینه به سینه از طریق اولیاء الله انتقال یافته، اما در هر برهه از تاریخ افرادی با عنایت الهی برخی از ابعاد این تعالیم را مکتوب کرده اند.
در این کتاب که به صورت حکایت‌وار مسائل بیان شده است: آمده، شیخ صدرالدین فرمود: ملک احمد برخی از مریدان شیخ زاهد را به اجبار نزد پیران دیگر می برد. چون شیخ زاهد قدس الله روحه با خبر شد، اندکی غیرت فرمود. ملک احمد به دست سلطان غازان گرفتار شد. خانواده او از شیخ زاهد استدعای شفاعت کردند. شیخ زاهد برای رهایی او عازم اردوگاه شد. چون به نزدیکی اردوگاه رسیدند، شیخ صفی الدین جلوتر به بارگاه سلطان رفت و فرمود: شیخ زاهد آمده است. سلطان فورا بیرون آمد و به استقبال شیخ رفت و پس از زیارت پرسید: چرا شیخ وجود مبارک را رنجه نموده است؟ شیخ زاهد فرمود: به شفاعت ملک احمد گیلانی آمده ام.
سلطان گفت: از شیخ انتظار می رود پنج طایفه را شفاعت نفرمایند. جز این هر چه شیخ بفرماید، پسندیده و مورد قبول است: اول کسی که بر پادشاه خود خروج کند، زیرا فساد در ملک است. دوم آن قاضی که در دین و شریعت خطا کند، زیرا موجب فساد در دین می شود. سوم کسی که سکه تقلبی بزند، زیرا موجب فساد در دنیا می شود. چهارم فرزندی که عاق پدر و مادر گردد، زیرا موجب فساد در حق بزرگی و کوچکی می شود. پنجم غلامی که نسبت به خواجه خود نافرمانی کرده است، زیرا بزرگی و سروری خواجه از بین می رود. این پنج طایفه را باید کشت.
این کتاب یک فصل از مباحث خود را به ذکر اولیای متصوفه اختصاص داده که در مورد زندگی و گذران عمرشان نوشته است عارفانی همانند شیخ ابوسعید ابوالخیر، شیخ ابراهیم بن ادهم، شیخ ابوزرعه اردبیلی، شیخ بایزید بسطامی، شیخ جنید بغدادی، شیخ روزبهان بقلی فسایی شیرازی، شیخ محمد بن علی ترمذی، شیح حسین منصور حلاج، شیخ ابو عبدالله محمد بن خفیف شیرازی، شیخ ابوعلی دقاق نیشابوری، شیخ ابومحمد رویم بغدادی، شیخ اخی فرج زنجانی، شیخ مشرف الدین مصلح بن عبدالله سعدی شیرازی، شیخ شهاب الدین سهروردی، شیخ ضیاءالدین ابوالنجیب عبدالقاهر سهروردی، حکیم ایوالمجد مجدود بن آدم سنایی غزنویی، شیخ فرید الدین عطار نیشابوری، شیخ احمد غزالی، شیخ معروف کرخی، شیخ ذوالفنون مصری، مولانا جلال لدلین محمد مولوی بلخی.