هنر و زیبایی در عرفان ایران

آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)

سخن گفتن از هنر در فرهنگهای دینی، فارغ از بحث عرفانی ممکن نیست. گرچه در دوران معاصر و در عصر تجدد، معنای هنر و زیبایی باژگونه شده است و اکنون این مفاهیم به گونه ای دیگر تبیین می شوند، اما پیش تر و در گذشته، سنتهای مختلف دینی حاوی بعدی عرفانی بودند که حضوری موثر بر تمام شوون زندگی داشت، در آن زمان کار و زندگی دارای ماهیتی متفاوت با امروز بود و در آن سنتها کار به نیت کمال به انجام می رسید و حاصل آن چیزی بود که کمال و زیبایی را در خود متجلی می ساخت. سخن گفتن از عرفان و طریقت نیز، فارغ از بحث زیبایی و هنر امری ناممکن است. بحث در عرفان و نپرداختن به زیباترین و کمال یافته ترین جلوه های آن، یعنی هنر ها که مجلای کمال زیبایی هستند، دور از طریق معرفت است. نشریه عرفان ایران در طول یازده سال عمر خود همواره در این طرق گام برداشته و به مناسبت ایام مقالاتی را از صاحب نظران به نام، در زمینه هنر و زیبایی منتشر کرده است.

کتاب پیش رو مجموعه مقالات بر مبنای آنچه تا کنون در عرفان ایران در این زمینه منتشر شده است. مجموعه مقالاتی که در کتاب هنر و زیبایی در عرفان ایران گردآمده اند، بنابر موضوع به پنج فصل به شرح زیر طبقه بندی شده اند: ۱- عرفان، هنر و پیشه ۲- عرفان، شیعه و موسیقی ۳- عرفان و هنرهای بصری ۴- عرفان، هنر و زیبایی ۵- عرفان و معماری. این کتاب به همت دکتر لادن اعتضادی و از سوی انتشارات حقیقت منتشر شده است. 

از مقاله‌های مندرج در کتاب می‌توان به این موارد اشاره کرد: «فریتهوف شوئون و معنای زیبایی/ دکتر سعید بینای مطلق»؛ «هنر، صنعت و دین/ فوبیون بائرز»؛ «تأملی در باب معنای روحانی کار/ سیدحسن آذرکار»؛ «شعر عارفانه محض و شعر رندانه و عاشقانه در ثنای نعمت‌الله‌ولی/ دکتر نصرالله پورجوادی»؛ «بررسی مواردی از آداب صوفیه از نظر فقهی/ علی آقانوری»؛ «هنر خوش‌نویسی و نسبت آن با موسیقی اصیل ایرانی/ آریاسب دادبه» و «معماری ذاکرانه: یادداشتی در مناسبات عملی ذکر با معمار و فصل معماری/ دکتر مهرداد قیومی بیدهندی».

کلید واژگان: هنر، زیبایی، عرفان، فلسفه، حکمت، اسلام.