آکادمی مطالعات ایرانی لندن(LAIS)
دور چهارم نشست دینی مرکز گفتگوی ادیان و تمدن‌ها با کلیسای کاتولیک اتریش، با عنوان “دین، اخلاق و حقوق” در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد. در این نشست آیت الله محمدعلی تسخیری؛ مشاور عالی مقام معظم رهبری، دکتر محمد باقرخرمشاد؛ ریاست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین رشاد؛ رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، دکتر محمدرضا دهشیری؛ معاون پژوهشی و آموزشی، دکتر علی‌محمد حلمی؛ رئیس مرکز گفتگوی ادیان، دکتر عبدالحسین خسروپناه؛ رئیس انجمن حکمت و فلسفه، پروفسور علی‌اصغر پور عزت، دکتر عباس گوهری و اسقف اعظم سیبوه سرکیسیان، اسقف اعظم رمزی گرمو، اسقف اعظم ژان پل گوبیل، اسقف ایگناتسیو بدینی از سوی جمهوری اسلامی ایران و آقایان پروفسور هامر؛ استاد دانشگاه وین، دکتر بوکس باوم؛ سفیر اتریش در تهران، پروفسور مولر فانک؛ استاد دانشگاه وین، دکتر شوارتز؛ رئیس انستیتو ایران شناسی در آکادمی علوم اتریش از سوی جمهوری اتریش حضور داشتند.
مراسم افتتاحیه با سخنان دکتر حلمی؛ رییس مرکز گفتگوی ادیان و تمدن ها آغاز شد. وی ضمن خوشامدگویی به میهمانان افزود نشست امروز در چهار (پَنل) میزگرد خواهد بود که دو تا در صبح و دو نشست دیگر در بعداز ظهر برگزار خواهد شد. مطمئناً با حضور شما اندیشمندان گرامی و ارائه مقالات، نظرات و مباحثات سازنده شاهد دست‌آوردهای مفید و قابل توجهی خواهیم بود که می‌تواند جهت درک بهتر موضوعات و مفاهیم مورد نظر از دیدگاه اسلام و مسیحیت برای پیروان این ادیان الهی جهت دستیابی به فردایی بهتر برای بشریت در اعتلای حق، و ارزشهای الهی و در نتیجه نزدیک شدن به صلح عادلانه جهانی و همزیستی مسالمت‌آمیز و دوستانه همه پیروان ادیان گامی مؤثر و اقدامی عملی محسوب گردد.
سپس دکتر محمدباقر خرمشاد؛ رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که سخنران افتتاحیه این نشست دو روزه بود، برگزاری نشستی با محوریت “دین، اخلاق و حقوق” را در جهان امروز امری ارزشمند دانست و گفت: جهان امروز که به جهان پست مدرن، پسا صنعتی و پست سکولار نیز شناخته می‌شود، یکی از خروجی‌های آن، انواع رادیکالیسم از جمله رادیکالیسم سکولار و یا مذهبی است که همه اینها نیاز به گفتگو میان عقلا و اندیشمندان جهان را دو صد چندان کرده است.
وی افزود جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به برنامه‌ریزی برای غلبه بر جهل از طریق گفتگو است، ما امروز در جمهوری اسلامی ایران از اسلام هراسی، شیعه هراسی و ایران هراسی سخن می‌گوییم و در جهان نیز هراس‌های دیگری وجود دارد؛ اگر این هراس‌ها از بین نرود خشونت در پی خواهد داشت. خرمشاد تأکید کرد: امروز گفتگو یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است و اگر اجرا نشود تبعات سنگینی در پی خواهد داشت.
دکتر خرمشاد: اسلام نقشه راهی برای حیات اخروی است. اسلام دینی اخلاقی، دینی حقوق‌گرا و دارای نقطه نظرات دقیق در خصوص حقوق متقابل فرد و جامعه، حقوق متقابل زن و فرزند، حقوق متقابل همسران، حقوق متقابل استاد و دانشجو، حقوق متقابل انسان و محیط زیست و سلسله مباحثی از این دست است. اخلاق در اسلام قابل فروکاستن به حقوق و قانون نیست. اخلاق فربه‌تر از حقوق و قانون است. اخلاق در اسلام معنویت فردی و اجتماعی ایجاد می‌کند.
بوکس باوم سفیر اتریش در تهران نیز با بیان اینکه مرکز گفتگوی ادیان اتریش از ۲۰ سال گذشته و همزمان با تأسیس مرکز گفتگوی ادیان جمهوری اسلامی ایران، فعالیت خود را آغاز کرده و همچنان ادامه دارد، افزود: در اولین دور نشست‌های این مرکز که با عنوان “صلح و بشریت” در اتریش برگزار شد، دکتر علی اکبر ولایتی؛وزیر خارجه وقت ایران حضور داشتند. آیت الله تسخیری نیز شرکت کننده مستمر این نشست‌ها بوده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: ما در سال جاری، در اتریش صدمین سالگرد به رسمیت شناخته شدن دین اسلام را جشن گرفتیم. امسال نیز صد و سی‌امین سالگرد آغاز روابط فرهنگی و علمی ایران و اتریش را جشن خواهیم گرفت؛ که این مسئله بیانگر بیش از یک قرن روابط آکادمیک و فکری میان این دو کشور است.
پروفسور استفان هامر رییس هیأت اتریشی نیز طی سخنانی با اشاره به اینکه “ما می‌توانیم بدون جریحه دار کردن احساسات، با یکدیگر بحث و گفتگو داشته باشیم” تأکید کرد: نباید در گفتگو بین ادیان و تمدن‌ها صرفاً به تبادل نظر اکتفا شود، بلکه باید به یافتن راه حل هایی برای حل مشکلات جهان امروز منتهی گردد و موجب شود انسان‌ها حتی ادیان خود را نیز بهتر بشناسند.
وی همچنین تأکید کرد: گفتگو نباید وابسته به قدرت‌های سیاسی باشد، بلکه باید آکادمیک بوده تا زمینه ساز تفاهم در جوامع و میان فرهنگ‌های مختلف باشد. تنها در این شرایط است که می‌تواند نقش مهمی در جوامع ایجاد کند. لذا در همین راستا انتشار مقالات این نشست‌ها ضروری به نظر می‌رسد.
حجت الاسلام والمسلمین رشاد؛ رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز ابتدا به مقوله دین پرداخته و گفت: از نظر مسلمانان دین یک دستگاه جامع معرفتی و ارشادی متشکل از گزاره‌های بینشی و عقاید، منشی و اخلاق، کُنشی و رفتاری و دانشی و حقوقی است.
سپس در باب مقارنه و مقایسه حقوق و اخلاق گفت: برای مقارنه اخلاق و حقوق باید این دو را در محورهای فلسفه اخلاق اسلامی و فلسفه فقه و حقوق اسلامی از نظر معرفت‌شناسی، روش‌شناسی و بایستگی و جایگاه آنها در حیات جامعه بشری مورد بررسی قرار داد.
ایشان در ادامه: یگانگی‌ها و ناهمسانی‌های حوزه حقوق و حوزه اخلاق را از جنبه‌ها و جهات مختلف برشمردند. شایان ذکر است در پایان جلسه علمی اندیشمندان ملسمان و مسیحی به پرسش و پاسخ پرداختند.