علوم به تاریخ خودش تعلق دارد

دکتر رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم در دومین کنگره ملی علوم انسانی که به همت پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در دانشگاه شهید بهشتی تهران برگزار شد، اظهار داشت:علمی که امروز در دانشگاهها درس می دهیم از جهان غرب گرفته شده است. باید توجه داشت که ما صاحب علم بودیم و به پدید آمدن علم و قوام رنسانس مدد رسانده ایم. به گزارش خبرنگار آکادمی مطالعات ایرانی لندن – LAIS، وی افزود: اما این علم که تکنولوژیک است، علم دنیای متجدد است. علم تاریخی است و هر علم تاریخ خود را دارد. علوم انسانی که وارد ایران شد هیج جایی نداشت که وارد شود. به عبارتی دیگر هیچ معنایی نداشت ولی به هر حال چیزی بود که در غرب پدید آمده بود.

داوری تصریح کرد: باید توجه داشت که وقتی علمی منتشر می شود نباید با آن مقابله کرد بلکه باید آنرا نقد کرد. البته اخذ علم و اقتباس آن نوعی شرف است ولی دانشجو باید بداند چه می گیرد و برای چه می گیرد. علوم انسانی وقتی اخذ شد به معنای فهم فلان نظریه یا حوزه نیست بلکه برای چه و برای کجا و برای کدام آینده گرفتن مهم است. ولی از فیزیکدان نمی توان انتظار چنین چیزی را داشت.

استاد فلسفه دانشگاه تهران تأکید کرد: ما با نظر انتقادی به سراغ علوم انسانی نرفته ایم. البته نمی توانستیم هم برویم. چرا که مردم زمان احمد شاه چگونه می توانستند اقتصاد و روانشناسی انتخاب کنند. لذا این علوم گرفته نشده اند بلکه وارد شده اند. به تدریج که تجدد وارد شد شاهد ورود علوم انسانی به کشور نیز بودیم.

وی با اشاره به اینکه هر علم نظم خاص خودش را دارد گفت: عالم مدرن مبتنی بر نظم کانتی است. باید توجه داشت که اعتبار علم به منشأیت اثر آن است. علمی را مقبول می دانیم که مفیدتر و دارای منشأ اثر باشد. ما با فهم کنونی جهانی، زمانه را می فهمیم و نه با فهم دوران گذشته متعلق به زمان ابن سینا.

داوری با اشاره به اینکه علوم انسانی تاریخی است گفت: علت این است که علوم به تاریخ خودش تعلق دارد. این علوم انسانی به جهان تجدد تعلق دارند و از قرون ۱۸ و ۱۹ پا به عرصه گذاشته اند. این علوم به جهان تجدد تعلق دارند و ما از اینرو این علوم را داریم که نسبتی با جهان تجدد داریم.